MÙA XUÂN ĐẦU TIÊN

Hoàng Nga

 

 

Tôi đă tưởng tượng cảnh Hiển gặp lại mẹ chắc hẳn có rất nhiều nước mắt.

Bởi bao nhiêu năm ước mơ duy nhất của bạn tôi chỉ là được nh́n thấy người sinh ra ḿnh. Hiển đă mơ từ quá khứ, mơ qua đến hiện tại, mơ từ Việt Nam mơ sang trại tạm cư, mơ cho đến tận Hoa Kỳ. Mơ khi c̣n bé, mơ cho tới lúc trưởng thành. Ấp ủ nhiều năm dài, t́m kiếm nhiều năm dài, quyết chí học hành, quyết chí kiếm được một việc làm ổn định, cũnh như sau đó quyết chí từ chối công việc kinh doanh chung với ba ḿnh, cũng chỉ v́ muốn thực hiện ước mơ ấy. Tôi đă cầu mong và đă nghĩ bạn tôi phải là người được hưởng một cuộc đoàn viên thật hạnh phúc, thật tuyệt vời.

Vậy mà Hiển lại nói:

- Nếu như chị từng ước mơ có được vật ǵ đó quí giá trong một thời gian dài, cả phần đời nào đó của chị, bỗng đến lúc cầm lấy được trên tay mà đó chỉ là một giọt nước mắt, chị thử nghĩ sẽ như thế nào nhỉ?

Tôi chưng hửng, ngồi thừ một hồi rồi đáp, Hiển hỏi câu ǵ mà khó trả lời. Hiển hỏi lại khó sao. Tôi ừ:

- Nếu vậy th́ thất vọng quá, c̣n nghĩ ngợi được ǵ nữa chứ?

Hiển trầm ngâm măi một hồi:

- Cái ngày Hiển lặn lội đi t́m bà cụ, đến lúc gặp, không đến nỗi như những ǵ Hiển vừa so sánh, nhưng thật là buồn.

Tôi tṛn mắt nh́n. Chưa bao giờ tôi ngờ đến cái kết cuộc của câu chuyện cổ tích tôi chờ đợi nghe ở Hiển không ấm áp, không vui vầy, không là một “happy ending”. Tôi lắc đầu:

- Chuyện ǵ mà lại thảm hại đến vậy?

Hiển bật cười nho nhỏ. Tiếng cười mềm mại, dễ chịu như bao lần, nhưng dường như nghe buồn c̣n hơn một tiếng thở dài:

- Là Hiển thảm hại.

Vượt gần tám ngàn dặm từ Cali về đến Việt Nam, chạy tới chạy lui trong ṿng chưa đầy hai tuần lễ từ Sài G̣n ra miền trung, lặn lội về tận cái làng quê nghèo nàn trong lúc đường xá, phương tiện đi lại c̣n rất khó khăn để có được một cái địa chỉ không mấy rơ ràng, sau đó hăm hở trở vào lại miền nam, hăm hở t́m xuống đến tận Củ Chi, với cái hy vọng rất mỏng manh là gặp được đúng mẹ của ḿnh, vậy th́ điều ǵ đă xảy ra cho Hiển chứ? Tôi nghĩ măi không ra tại sao lư do tại sao những quả bóng ước mơ đầy màu sắc đẹp đẽ của Hiển bỗng dưng biến thành bọt nước như thế.

Trong nhiều năm dài, Hiển đă sống như một người không có hy vọng, không biết ngày mai của ḿnh sẽ ra sao. Làm điều ǵ Hiển cũng lưỡng lự. Cả việc có bạn gái nhiều lần cũng chần chừ, chỉ v́ sợ người ấy sẽ không hiểu ḿnh, và vẫn thường khi hỏi ḷng có thể vui được lâu khi chưa t́m ra mẹ hay không. Điều Hiển nói làm tôi lao chao nhớ đến nhưng câu chuyện xem trên truyền h́nh kể về một số người sống ở hải ngoại đi t́m cha mẹ, đến khi gặp được rồi lại không mấy vui v́ cái gánh nặng tài chánh bỗng bị đẩy lên vai. Nhiều bậc cha mẹ đ̣i hỏi con cái phải bảo lănh ḿnh ra nước ngoài, hay đề nghị trợ cấp cùng vô số thứ khác mà không biết con cái có gặp khó khăn trở ngại như thế nào trong đời sống ở xứ người hay không… Tôi đă lo lắng tự hỏi không lẽ Hiển bị vướng vào những chuyện như vậy sao. Tuy nhiên sau đó tôi vội vàng xua ư nghĩ ảm đạm ấy ra khỏi trí. Hiển cũng im một lúc rồi kể tiếp:

- Hiển về Việt Nam vào tháng chạp. Những năm đó người ta c̣n đón Tết buồn bă và nghèo lắm, nhưng vẫn thấy mùa xuân rộn ràng đang về. Ngoài đường phố đầy màu sắc. Hiển chen chân giữa hoa cúc, hoa mai, hoa vạn thọ, rồi hồng, đào, măn đ́nh hồng… Nh́n đâu cũng thấy bánh chưng, bánh tét, trà mứt rộn ràng. Không khí Tết tràn ra khắp nơi. Trước khi Hiển về, th́ bên này cũng chỉ vừa mới qua lễ Giáng Sinh và năm mới, ngoài đường c̣n giăng đầy đèn hoa, nhiều bảng quảng cáo, paneaux vẫn chưa được gỡ xuống, người Mỹ không đón xuân không đón Tết, nhưng những khu đông đồng hương ḿnh có thể thấp thoáng thấy Nguyên Đán rồi. Ngày nào đi ngang khu Phước Lộc Thọ, Hiển cũng đưa mắt ra ngoài cửa xe nh́n những hàng quán đă bày bán đào Nhật, hoa mai rừng, mai giả. Ở bên này cũng bánh, cũng mứt, dù không nhiều như Sài G̣n nhưng đủ ấm ḷng kẻ tha hương, nên người dầu thờ ơ đến cách mấy đi chăng nữa, cũng thấy xôn xao….

Hiển hạ thấp giọng:

- Mà lạ lắm chị à, là những năm trước Hiển không hề thấy Tết, thấy Xuân. Trong ḷng Hiển h́nh như chưa có lễ hội bao giờ. Hiển không nhớ ngày c̣n nhỏ quá ra sao, nhưng kể từ năm bảy tuổi, biết ra má không phải là mẹ ḿnh th́ cứ mỗi lần Tết đến là Hiển lại cảm thấy hết sức khổ sở. Về bên nội, Hiển cứ sợ phải nghe ai đó nói thêm ǵ về gia cảnh của ḿnh, mà về bên ngoại, tức là bên má, Hiển lại c̣n sợ hơn. Bởi Hiển luôn luôn sợ má không c̣n thương ḿnh, sợ các cậu ghét v́ Hiển không là ruột thịt của các cậu. Cái tâm tư, cái nỗi lo sợ của đứa bé bảy tuổi ấy cứ ở măi tâm trí Hiển không chịu rời đi. Lúc nào Hiển cũng phập phồng. Lúc nào Hiển cũng nghĩ đến một ngày nào đó hoặc má, hoặc các cậu nói thẳng vào mặt Hiển “mày là đứa con bất đắc dĩ”…

Sang đến tận Hoa Kỳ, lúc đă có thể tự đứng vững trên chân của ḿnh rồi, có thể sống cách thoải mái, làm những điều ḿnh muốn làm, nhưng dường như chẳng sắc màu nào có thể làm cho trái tim buồn bă của Hiển phấn chấn, vui vẻ. Tôi biết Hiển từng có một cô bạn gái người Mă Lai, tính t́nh rất dịu dàng dễ mến và nghe kể đă yêu bạn tôi c̣n nhiều hơn là yêu bản thân ḿnh, nhưng cuộc t́nh của hai người đă không đi đến đâu v́ trong ḷng chàng trai ấy gần như chẳng có ước mơ lứa đôi. Hiển kể:

- Con đường Hiển đi làm về hằng ngày phải ngang qua khu chợ Bolsa. Ngày nào đường cũng kẹt xe, cũng ăm ắp người. Nên ngày nào cũng phải nhấp chân thắng chờ nhích lên một vài đoạn, một vài xăng ti mét. Mà chị biết không, cứ hễ rảo mắt ngó ra ngoài, nh́n thấy bóng bà cụ nào đó đứng trên lề, bước thấp bước cao đâu đó là Hiển lại có cái ước ao được quay sang nói với người ngồi bên cạnh, “chiều nay mẹ con ḿnh ăn món ǵ ha?”. Hay có nhiều hôm c̣n… khùng hơn, là cứ bồn chồn muốn gọi điện thoại về nhà để nói, “mẹ chờ con thêm tí nữa nhé, con sẽ về ngay đây” mặc dầu vẫn biết là không hề có một người như vậy đang chờ ḿnh ở nhà…

Ba mươi tuồi, thay v́ ước mơ được ăn chung, được sống chung với người phụ nữ là người yêu, là vợ, Hiển chỉ mong có mẹ để chăm sóc và được chăm sóc. Chỉ mơ tự tay pha chén trà, bưng chén nước cho mẹ.  Hiển bật cười:

- Ngay cả khi ăn một tô ḿ gói, cũng tưởng tượng ra câu mẹ mắng “sao không ăn cơm mẹ nấu mà lại đi ăn thứ này”…

Hiển nói khó có ai có thể hiểu được ḿnh lúc đó. Trong mắt mọi người, có lẽ Hiển là một người kỳ quặc, có tư tưởng kỳ quặc. Bạn bè, người thân quen của ba má, chú bác cậu d́ đều cho rằng Hiển điên. Có người đă hỏi tại sao Hiển không chịu ở yên với những ǵ đang ở trong tầm tay ḿnh, không chịu hưởng những ǵ người khác nằm mơ cũng không thể có, mà lại cứ cố t́m điều viễn vông. Hiển nói:

- Người ta đă nghĩ về Hiển như vậy. Nhưng không ai hiểu những tâm lư phức tạp mà Hiển phải trải qua hằng ngày. Trong ḷng Hiển lúc nào cũng ray rứt và mặc cảm khi nghĩ đến má. Biết má buồn, biết má có cảm giác ḿnh bị phản bội, biết má không vui. Nhưng cái ước mơ được gặp người sanh ra ḿnh không chỉ là một ước mơ thuần túy trong tâm Hiển nữa. Nó đă trở thành một thôi thúc, giục giă. Nó làm Hiển đứng ngồi không yên.

Hiển bảo thời gian ấy là một trong những năm tháng nặng nề nhất và hầu như chẳng bao giờ có một niềm vui nào đó ở lại lâu với ḿnh. Hiển chậc lưỡi:

- Chưa bao giờ Hiển có thể ngồi xuống nói chuyện với ba Hiển được hai câu. Càng lớn Hiển càng thấy khó chịu với ông. Chỉ cần đối thoại dăm ba giây là Hiển đă muốn nổi khùng rồi. Có thể nói là cho đến tận bây giờ Hiển vẫn không thể nào thông cảm được cho ông. Hiển chưa bao giờ hỏi ai là người đă đuổi mẹ Hiển ra khỏi nhà, ba hay má, bởi v́ Hiển nghĩ cho dẫu cái quyết định đó từ ai đi chăng nữa, người tổn thương cũng chỉ là Hiển mà thôi, Hiển cũng hiểu là trong địa vị của ông lúc đó, ông chẳng thể nào ly dị với má Hiển rồi đi cưới người tớ gái trong nhà làm vợ chỉ v́ người ấy có con với ḿnh, nhưng Hiển không chịu được tính cách của ông. Cái tính cách vô trách nhiệm khiến Hiển giận. Hiển cứ nghĩ tại sao ông lại gây ra chuyện như vậy rồi sau đó lại để mặc cho mẹ Hiển phải xa con, phải biệt xứ?

Tôi không biết nên nói điều ǵ. Có một lần Hiển bảo ḿnh có thể hiểu được má ngay cả trong chuyện bà đă đuổi cô người làm ra khỏi nhà khi khám phá ra chuyện cô có thai với chồng ḿnh. Hiển nói khó người phụ nữ nào có thể chịu đựng được t́nh cảnh như vậy, nhất là đối với một người hiếm muộn, không thể có con như bà. Hiển nói thêm:

- Nhưng dẫu vậy cũng khá tàn nhẫn. Nhiều lúc Hiển nghĩ, tại sao không t́m một giải pháp khác, chẳng hạn đưa cả hai mẹ con Hiển đến một nơi nào đó, chu cấp một số vốn, hay giúp gầy dựng một công ăn việc làm có thể nuôi sống được hai mẹ con…, mà lại tách bà ra khỏi Hiển như vậy…

Hiển từng kể cả ba lẫn má Hiển đều muốn dùng Hiển như một thứ vũ khí. Má Hiển đă cột được chân chồng, có tiếng nói với chồng bởi v́ công nuôi dưỡng giọt máu rơi của ông. C̣n phía ba Hiển, tuy không nói ra nhưng chính ông và cả gịng họ bên ông đều nghĩ rằng thà một phần gia tài của ông sẽ thuộc về kẻ có huyết thống với ḿnh vẫn hơn.

Hôm ngồi nghe Hiển kể chuyện, đă gần cuối tháng Chạp nên trời miền nam Cali thật đẹp. Cái nắng lụa là, vàng mướt chảy trên những hàng cây xanh lá. Bầu trời thật biếc và gió chỉ khe khẽ thổi qua vai như sợ làm se ḷng người lữ thứ. Nhưng bạn tôi trông rất sầu muộn. Tôi nói:

- Tôi đă đi nhiều nơi, thấy nhiều cảnh, nhưng có lẽ trong mắt tôi, màu xanh của đất trời, màu xanh của cỏ cây ở nơi ấy có vẻ thắm hơn, ngọt ngào hơn cả. Thảo nào nhiều người thích nơi này.

Hiển bật cười:

- Trời đẹp vậy, phong cảnh đáng yêu vậy, nhưng bao nhiêu năm trời Hiển chả nh́n thấy ǵ cả.

Hiển nói dường như chưa bao giờ nh́n thấy mùa xuân. Mùa xuân năm ấy Hiển về Sài g̣n, được một người bạn đưa về Củ Chi. Hiển kể, thời tiết miền Nam chỉ có hai mùa mưa nắng, sáu tháng mùa mưa đă qua đi từ lâu nên hai bên đường đi cỏ cây trông rất buồn bă, khô khan. Nhưng ḷng bạn tôi háo hức như những đóa hoa đang nở rộ. Đoạn đường từ Sài g̣n đến huyện lỵ ấy chỉ chừng vai mươi cây số, mà Hiển cứ tưởng chừng c̣n dài hơn mười mấy giờ bay Orange County- Saigon. Cả người Hiển cứ nôn nao như ngồi trên đống lửa. Tim th́ lúc nào cũng đập th́nh thịch, chỉ muốn nhảy ra khỏi lồng ngực. Và như một đứa trẻ lên ba lên bốn lần đầu tiên được cha mẹ cho đi chơi, Hiển c̣n muốn tḥ đầu ra khỏi cửa xe mà hét lên cho cả thế giới cùng nghe rằng tôi đă biết mẹ ḿnh ở nơi đâu, tôi sắp được nh́n thấy người mà tôi khát khao muốn gặp từ bao năm. Cái câu nói “bây giờ th́ tôi có mẹ rồi đấy nhé” cứ muốn bật ra trên môi của bạn tôi, đến nỗi phải gắng lắm Hiển mới kiềm lại được. Hiển kể:

- Lúc bài hát “Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười” (*) vừa mới được tŕnh diễn, nghe xong là Hiển chạy đôn chạy đáo đi kiếm về ngay. Suốt ngày Hiển chỉ hát tới hát lui, đàn đi đàn lại bản nhạc này. Thuộc bài hát, thuộc trọn cả bài thơ này mặc dầu hoàn cảnh của thi sĩ Trần Trung Đạo và Hiển chẳng giống nhau tí nào, nhưng cũng như ông, Hiển đă muốn đổi cả thiên thu, đổi hết mọi thứ ḿnh có để được nghe tiếng mẹ nói, tiếng mẹ cười…

Hiển về đến Củ Chi. Đường rợp nắng tháng Chạp. Đường gập ghềnh những mô đất quanh co lối vào ngôi nhà nhỏ vách ván lợp mái tôn, nhưng Hiển quưnh quáng bước đến vội. Trong ḷng Hiển như đang có phún thạch trào ra. Hiển kể hai bên đường thỉnh thoảng có những bụi tre xanh cao vời vợi, ngọn đan vào với nhau trên không làm Hiển đă tưởng tượng đến một ṿng tay ấp ủ chở che. Bạn tôi lại muốn hét lên, tôi sắp thấy mẹ, sắp được mẹ ôm vào ḷng! Niềm vui, niềm hạnh phúc chỉ chực vỡ ra như những ngọn pháo bông đêm Giao Thừa. Hiển ngó tôi:

- Nhưng những câu chuyện tao phùng, những cảnh con cái đoàn tụ với cha mẹ sau bao năm xa cách thường thấy trong phim hay trên truyền h́nh có lẽ không giống ǵ với cảnh Hiển gặp lại mẹ. Vào thời gian ấy th́ chị biết rồi đó, thông tin liên lạc đă quá tệ, truyền thông không ra ǵ mà đi đứng lại c̣n khó khăn, nếu không nhờ anh bạn của Hiển có chút quen biết, lại rành địa phương đó th́ không thể nào lần ra được manh mối đâu. Cho nên đến giờ phút cuối cùng th́ cả anh ấy lẫn Hiển vẫn không biết có đúng chắc đó là người Hiển đang t́m hay không. Đă vậy, cái thời buổi nhiễu nhương c̣n khiến người ta nghi ngờ nhau, do đó để khỏi bị lừa, th́ cái “scene” bổ nhào tới ôm chầm lấy nhau, mừng mừng tủi tủi như… cải lương không hề xảy ra. Mà vào đến nhà, sau khi chào xong th́ tụi Hiển phải bắt đầu tra gạn, hỏi han.

Tôi ngồi im nh́n bạn, không dám nghĩ đến điều ǵ đă làm Hiển thất vọng. Hiển cười buồn:

- Phải nói là như hỏi cung vậy chị à. Rồi bởi v́ cần phải xác định rơ ràng từng chi tiết nên buộc ḷng phải nhắc đến những điều rất vụn vặt nhưng vô cùng kém tế nhị. Chẳng hạn phải hỏi mẹ Hiển đă làm việc ở nhà ấy năm nào, công việc ǵ, tiền lương bao nhiêu, nhưng những câu trả lời càng khó chịu hơn.

Hiển cúi nh́n xuống bàn tay ḿnh đặt trên bàn:

- Chị nghĩ xem có đứa con nào muốn nhắc đến thân phận tôi tớ của mẹ ḿnh trước mặt người khác, nhất là trước mặt một người bạn lâu ngày mới gặp lại như vậy. Tuy nhiên chẳng phải v́ vậy mà Hiển cảm thấy xấu hổ hay ngượng ngập. Điều làm Hiển chịu không nổi là thái độ của mẹ, lúc nghe bà nhắc đi nhắc lại hai chữ “ông bà” khi nói về ba má Hiển một cách cung kính, có phần sợ sệt như thể vốn quen với sự ức hiếp, quen với chuyện ḿnh bị thua thiệt đă lâu, Hiển bực ḿnh chịu không nổi.

Giọng Hiển chùng hẳn xuống:

- Thú thật là Hiển chỉ muốn bỏ về. Bao nhiêu niềm hân hoan trước đây của Hiển bỗng trôi tuột xuống. Biến mất. Cái cảm giác ḿnh bị tổn thương, lẫn bị sỉ nhục cứ hiện ra. Hiển đă tự hỏi, thân phận của mẹ là vậy sao? Và bị đối xử vậy mà bà vẫn chịu đựng, thái độ vẫn là của một người ăn kẻ ở trong nhà như thế hay sao…

Tôi lặng người. Hiển tiếp:

- Ḷng Hiển đau đớn, và Hiển đă giận ghê gớm lắm. Nhưng ngay lúc đó, đang rối bời trong dạ, Hiển chưa xác định được ḿnh đang giận ai, nên bỗng trở nên lạnh lẽo một cách lạ kỳ. Những cảm xúc bồi hồi, mừng vui như đông cứng lại. Hiển có cảm tưởng có ai đó bóp nghẹt buồng phổi, đập trái tim ḿnh ra từng mảnh vậy. Hiển đă ngồi đó nh́n bà trả lời những câu hỏi của Hiển, của bạn Hiển, với nỗi cay đắng, khó chịu… Và đến cuối cùng, khi biết chắc chắn đúng là mẹ ḿnh rồi, th́ Hiển hoàn toàn chẳng nói được lời nào cả. Bầu không khí lúc đó kỳ quặc lắm chị ạ. Mẹ Hiển chắc chắn là không thể nào ngờ được Hiển đă đi kiếm bà, mà lại c̣n lặn lội từ Mỹ về… Bà có vẻ rất bàng hoàng, không dám tin đó là sự thật. Nhưng có lẽ bà sợ hơn là v́ sự lănh đạm của Hiển. Chắc bà nghĩ Hiển t́m bà để trách móc.

Hiển buồn rầu dơi ra phía ngoài cửa kính rồi lại ngó xuống ly cà phê đă nguội lạnh trên bàn, hạ giọng:

- Thật sự ra, lúc Hiển vừa bước vào th́ mẹ Hiển đă nh́n Hiển trân trối rồi. Chị biết là Hiển có khuôn mặt giống hệt ba Hiển mà, phải không? Nên có lẽ không cần phải giới thiệu, bà cũng đă nhận ra Hiển là ai.

Hiển kể bà là người có vóc dáng nhỏ nhắn, nhưng có lẽ cuộc sống nghèo cực c̣n khiến bà trông gầy g̣, thảm năo hơn so với lứa tuổi thật sự. Hiển nói:

- Cái nh́n của mẹ làm Hiển chao ḷng lắm chị ạ… Linh cảm mẹ con, mẫu tử hiện ra ngay trong ḷng Hiển. Nhưng thật kỳ lạ là Hiển cứ ngồi quan sát bà một cách rất kỹ lưỡng, từ nét khắc khổ có lẽ v́ do đă quen chịu đựng cảnh cơ hàn, đến cái nh́n tha thiết, cái nụ cười hiền từ…, mà lại không hề để lộ ra cho mẹ thấy bất cứ t́nh cảm nào của ḿnh.

Tôi chớp mắt nh́n Hiển. Người đàn ông ngồi trước mặt tôi là một người điềm đạm, khiêm tốn, ứng xử rất lịch thiệp, nhă nhặn. Gần như tôi chưa bao giờ nghe Hiển nói một câu khiến người khác đau ḷng hay khó chịu. Ngay cả trong những trường hợp đáng lớn tiếng, bạn tôi cũng nhẹ nhàng, nhu ḿ trả lời. Tôi tự nhủ hẳn cơn băo trào lên trong ḷng bạn tôi có lẽ đă lớn gấp ngàn lần hơn tôi có thể tưởng tượng được. Hiển thở dài:

- Hiển đă chẳng chạy tới, chẳng ôm chầm, chẳng gục lên vai mẹ bồi hồi khóc lóc ǵ cả. Cũng không một tiếng gọi mẹ ơi như từng nghĩ, từng tưởng tượng. Ngay cả một câu nói ấm áp cũng không nốt. Không làm được chị à…

Tôi cố mường tượng ra cảnh đoàn viên của mẹ con Hiển nhưng măi vẫn không được. Những ǵ tôi đang được nghe kể, hoàn toàn khác hẳn với h́nh ảnh người thanh niên từng chạy đôn chạy đáo đi kiếm mẹ trong nhiều năm, từng đau khổ cô đơn đến tội nghiệp. Hiển im một lát rồi ngước lên nh́n sang tôi:

- Chị nghĩ sẽ như thế nào nếu Hiển đă chạy đến và gọi mẹ?

Tôi lắc đầu, đáp không biết. Hiển kể tiếp:

- Hôm đó Hiển chỉ ngồi nh́n mẹ như vậy, rồi ra về. Hiển về lại Sài g̣n. Những năm ấy thủ tục giấy tờ tạm trú c̣n rất khó khăn, cái huyện lỵ đó cũng không dễ kiếm ra khách sạn tương đối tốt, nhưng nếu muốn th́ vẫn có thể làm được, mà Hiển đă lấy cớ ấy để không ở lại. Hiển đă muốn chôn ḿnh một chỗ không có ai hết để mà khóc. Thật ḷng mà nói là Hiển c̣n muốn về thẳng luôn bên này nữa chị ạ.

Tôi ngó Hiển. Hai mắt bạn tôi đă trở nên ươn ướt đỏ. Hiển chậm chạp lấy th́a cà phê khuấy vào ly của ḿnh, nhưng sau đó lại không uống mà cầm nó bằng cả hai bàn tay. Chúng tôi cứ thế mà ngồi im không nói ǵ với nhau rất lâu. Măi sau Hiển mới tiếp:

- Ḷng Hiển tàn hoang như chợ chiều ba mươi. Trước đây Hiển có kể với chị rằng Hiển vẫn thường thắc mắc, vẫn đặt những câu hỏi tại sao mẹ có thể bằng ḷng để Hiển ở lại với người gần như là đối thủ của ḿnh. Hay là tại sao bà dám giao con lại cho ba Hiển, một kẻ đă không hề có trách nhiệm với những ǵ ông đă gây ra như vậy. Và Hiển c̣n thắc mắc t́nh cảm giữa ba và mẹ Hiển là ǵ. Yêu đương, hay chỉ là những bốc đồng nhục dục? Hiển đă tự hỏi và đă buồn nhiều lắm chị ạ. Nếu là yêu đương th́ tội nghiệp mẹ Hiển quá, nhưng chỉ là nhục dục th́ càng tội nghiệp hơn. Hiển thương mẹ đến chết được. Hiển đi t́m bà một phần cũng v́ nghĩ đến nỗi đau bà phải gánh chịu.

Hiển kể tiếp:

- V́ vậy khi nh́n thấy kiểu cách và thái độ của mẹ như vậy, Hiển muốn xé nát cả tâm can ḿnh ra. Đă vậy, lại c̣n có thêm một điều khác nữa khiến Hiển khó chịu. Là lúc vừa bước chân vào đến cửa th́ Hiển thấy ngay một bức h́nh treo trên vách. H́nh mẹ Hiển lúc c̣n rất trẻ, chụp chung hai đứa bé mà Hiển đoán chắc là con của người chồng sau. Bức h́nh trắng đen không đẹp đẽ, và cả ba người lại ăn mặc rất luộm thuộm đang đứng trước một ngôi nhà vách ván, cũng xụp xệ như căn nhà bà đang ở. Nhưng như vậy đó mà nó lại như một cú đấm, đấm trúng ngay vào giữa mặt Hiển. H́nh xấu, người lôi thôi luộm thuộm như vậy đó, nhưng tấm h́nh trông rất rực rỡ, trông họ rất vui, cả ba nụ cười đều tươi tắn. Có vẻ như họ đă rất hạnh phúc.

Tôi xót xa nh́n Hiển. Gương mặt bạn tôi xem chừng vô cùng đau đớn. Hiển nói với một vẻ rất buồn rầu :

- Hiển đă muốn bật khóc nức nở khi nghĩ tại sao ḿnh không được có mặt trong bức h́nh ấy, tại sao mẹ nuôi được hai đứa trẻ này mà bỏ Hiển ở lại… Ḷng Hiển như bị xát muối, mật như vỡ ra. Hiển giận run lên. Cái đắng cay cứ tràn ra từng hồi. Hiển bỏ về Sài g̣n một phần là v́ vậy…

Hiển về Sài g̣n. Nắng tháng Chạp vẫn vàng úa trên những con đường Hiển ngang qua. Hiển đă nghĩ bụng khi về đến khách sạn th́ sẽ gọi điện thoại cho hăng máy bay kiếm vé trở về Hoa Kỳ sớm hơn. Người bạn đi cùng không dám hỏi han câu nào. Bởi chỉ cần nh́n thái độ lạnh nhạt của Hiển là anh cũng có thể đoán ra bạn không vui thể nào. Tế nhị, anh nói nếu có ǵ cần th́ gọi cho anh. Hiển vuốt mặt:

- Lúc c̣n lại một ḿnh thật sự, Hiển mới thấy ḷng ḿnh trống trải. Như từ một thế giới nào đó, ngoài hành tinh nào đó về lại trái đất, Hiển đă đứng ở ngưỡng cửa nh́n quanh. Không gian trong khách sạn vốn xa lạ, lạnh lẽo, đồ vật bày biện chung quanh c̣n lạnh lẽo đến độ Hiển không dám nh́n. Hiển đến bên cửa sổ nh́n xuống đường. Cận Tết, người ta đi lại buôn bán. Hàng rong. Xe đạp. Xe máy… Ai cũng hối hả tất bật. Ai cũng như đang ố kiếm thêm chút đỉnh cho ngày tư ngày tết. Bỗng dưng trong chốc lát ấy, nh́n thấy sự vất vả, cực nhọc những người dân lao động như vậy, Hiển bỗng nghĩ đến mẹ. Hiển bỗng nhớ đến cái thái độ lănh đạm của ḿnh. Trong trí Hiển hiện ra h́nh ảnh gian nhà vách ván bé nhỏ, con đường đất gập ghềnh, ngọn lá tre đong đưa, những tàu cau khô lá. Hiển chợt nhận ra cuộc sống của mẹ Hiển khốn khó, cực nhọc biết bao nhiêu. Hiển chợt vỡ lẽ ra, rằng mẹ đă không ra đi cùng với Hiển là để cho Hiển có được một cuộc sống đẹp đẽ hơn…

Hiển chớp mắt:

- Hiển cũng tự hỏi nếu Hiển lớn lên trong nghèo khổ như vậy, sống cuộc đời nắng mưa cay đắng như vậy, th́ liệu Hiển có bằng ḷng, có cảm thấy hạnh phúc hay không… Hiển nhớ lại khi bước theo Hiển ra ngoài, mẹ Hiển đă ứa nước mắt nhưng vội vă quay đi chùi như thể không muốn Hiển nh́n thấy. Bàn tay bà cứ đưa lên đưa xuống ngập ngừng như muốn cầm lấy tay Hiển, làm cử chỉ ǵ đó với Hiển, nhưng không dám. Ḷng Hiển thắt lại. Và Hiển bật khóc như chưa bao giờ biết khóc.

Hiển nói với tôi, Hiển đă gọi cho bạn, bảo rằng ḿnh sẽ đi Củ Chi một lần nữa trước khi về lại Hoa Kỳ. Tôi nh́n Hiển, mỉm cười, và chợt nhớ đến lời một bài hát của Văn Cao, “rồi dặt d́u mùa Xuân theo én về. Mùa b́nh thường mùa vui nay đă về. Mùa Xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên. Với khói bay trên sông, gà đang gáy trưa bên sông. Một trưa nắng cho bao tâm hồn…”.

Có lẽ mùa xuân đă bắt đầu với bạn tôi, từ khi ấy.

 

HOÀNG NGA

 

 

 

(*) Thơ Trần Trung Đạo, nhạc Vơ Tá Hân.