Đă chém thử rồi mà...

Shiba Ryotaro

Phạm Vũ Thịnh dịch

 

 

 

1

 

Từ cầu Kiikuni đi về hướng tây, rẽ trái th́ có tiệm Beniya của Fujibee là người cùng xứ Higo với Umanosuke. Umanosuke là hương sĩ ở làng Takase xứ Higo. Nhà Beniya đời nay sinh trưởng ở Edo, nhưng đời trước cũng từ làng ấy ra đây. Thế nên cả nhà Beniya quen gọi Umanosuke là "cậu ấm" mà quư trọng lắm. Bởi ở làng th́ hương sĩ có uy thế lắm.

Hôm ấy, khoảng mặt trời xế bóng, Umanosuke nhàn nhă bước vào tiệm hỏi:

-"Thằng bé có ở nhà không?"

Fujibee từ quầy tính tiền ngẩng mặt lên:

-"Cậu ấm đấy ạ? Quư hoá quá. Cháu Matsukichi có ở nhà đấy ạ".

-"À, định dắt nó đi ăn ở quán Matsuda trên Ginza đây mà".

Matsukichi mới chín tuổi.

Bắt đầu gọi "cậu ấm", "cậu ấm" như thế là từ đời cha của Fujibee kia, lâu dần trở thành biệt danh của Umanosuke. Mà nói đến biệt danh th́ thứ nữ của chủ tiệm là cô Otose thường gọi lén Umanosuke là "Uma-san" (Ông Ngựa). Bởi không những tên anh là Umanosuke, mà khuôn mặt, tay chân anh cũng dài ngoằng, trông chàng trai này cứ như là thứ ngựa đi bằng hai chân ấy. Khi nào anh cao hứng th́ lại cho cậu con út nhà này là Matsukichi ngồi lên lưng rồi ḅ ra đất, vừa kêu "Ngựa đây, ngựa đây" vừa phi khắp pḥng.

Ueda Umanosuke khá được biết tiếng trong giới kiếm khách ở Edo. Anh thuộc phái kiếm Kyoshin Meichi, là đệ tử đẳng cấp cao của thầy Momonoi Shunzo Naomasa có vơ đường ở bờ sông Tsukiji Asari, và anh đang làm thầy dạy kiếm ở đấy. Vơ đường Momonoi là một trong ba vơ đường lớn nhất ở Edo thời bấy giờ, trong câu truyền tụng "Kỹ thuật Chiba, Uy lực Saito, Phẩm cách Momonoi", đến cả đám trẻ con thị dân Edo không đứa nào không biết.

Cô nàng Otose thường nửa khen nửa trêu chọc anh rằng:

-"Ngài Ueda tay kiếm mạnh lắm nhỉ!"

Thế nào anh cũng đáp lại:

-"Không đâu, yếu lắm, yếu lắm!"

Đến nỗi người trong nhà Beniya này có thêm biệt danh cho anh là "Ông Ngựa yếu lắm!" nữa.

Chàng trai trẻ vui tính này, có vẻ từ đáy ḷng ḿnh tin rằng tay kiếm của ḿnh yếu, thường nói:

-"Không ai kém may mắn trong chuyện thi đấu bằng tôi cả".

Hễ cứ tham gia hội thi đấu nào, giỏi lắm th́ hoà, c̣n không th́ bị đánh thua mất.

Chú thích của tác giả: Điều này có lẽ chẳng phải chỉ v́ Umanosuke khiêm tốn mà nói thế đâu. Chín năm trước thời điểm của câu chuyện này, ngày 3 tháng 10 năm Ansei thứ tư (1857), Yamauchi Toyonobu (Yodo), tước Hầu, Lănh Chúa phiên trấn Tosa, đă đích thân tổ chức đại hội thi đấu vơ nghệ giữa đại biểu tuyển chọn của các lưu phái, trong dinh của phiên trấn Tosa ở Kajiyabashi, Edo. Bản kết quả của hội thi đấu này vẫn c̣n lưu lại đến ngày nay. Theo bản ấy th́ Sakamoto Ryoma, 23 tuổi, phái Hokushin Itto, thắng Shimada Komanosuke; Katsura Kogoro, 25 tuổi, phái Shindo Munen, thắng Fukutomi Kenji phái Kyoshin Meichi. Ueda Umanosuke đă là tay kiếm kiệt xuất, 20 tuổi, đại diện cho vơ đường Momonoi tham gia, nhưng đấu hai trận thua cả hai. Đối thủ là Hoshino Kikunosuke và Hayada Sensuke. Hai người này về sau cũng chẳng có ai thành kiếm sĩ chuyên nghiệp cả. Sau cuộc thi đấu này, thầy Momonoi Shunzo lắc đầu: -"Cậu Umanosuke này lạ thật". Umanosuke lúc tập ở vơ đường th́ phát huy nhiều chiêu thức kỳ diệu đến thầy Momonoi Shunzo chống đỡ c̣n khốn khổ nữa, thế mà ra hội thi đấu lớn th́ lại như có lỗ hổng ở đâu đó!

Chín năm đă trôi qua từ ngày hội ấy. Umanosuke vẫn c̣n ở vơ đường, trở thành môn nhân thâm niên nhất. Lâu năm nhất nhưng vẫn không tiến thêm được bao nhiêu, được làm thầy dạy kiếm là do sự chiếu cố của chủ vơ đường, chứ thật ra chỉ được giao cho việc chỉ dạy đám môn sinh mới vào học mà thôi. Thỉnh thoảng, thầy Momonoi Shunzo chủ vơ đường lại bảo:

-"Cậu Umanosuke này lạ thật! Cứ như là thiếu mất một đ̣n cuối ǵ đấy!". Cho ra thi đấu th́ thế nào cũng thua. -"Tạm thời ngưng tập kiếm mà đi tập ngồi Thiền xem sao nào!"

Thầy Shunzo đă khuyên như thế nên anh đến thử học Thiền ở chùa Tokaiji ở Shinagawa, nhưng được nửa năm th́ hoà thượng trụ tŕ chùa ấy đến vơ đường bảo: -"Cứ tiếp tục như thế th́ tội nghiệp cậu ấy" mà khéo léo từ chối. Bảo rằng Umanosuke ngồi Thiền cứ như là ngựa vắt chân vậy. Nghĩa là không có căn cốt tu hành đấy.

Thầy Momonoi Shunzo bảo anh:

-"Umanosuke này, con có kỹ thuật và sức mạnh. Nhưng kiếm thuật đă đến mức nào đó rồi th́ không c̣n là chuyện kỹ thuật nữa. Từ biên cảnh đó mà không mở ra thêm được th́ có luyện kiếm trăm năm cũng vô ích thôi".

Nhưng Umanosuke vẫn không lấy thế làm khổ. Luyện kiếm trăm năm cũng đâu có sao! Tính anh vốn không ưa suy nghĩ khổ năo về những chuyện như: thứ ǵ là bức tường chắn trước mặt ḿnh,... Có thể nói v́ tính anh như thế nên cứ "thiếu mất một đ̣n cuối"; mà ngược lại, cũng do tính t́nh như thế, anh mới đến vơ đường suốt chín năm không chán. Trong chín năm đó, nhằm vào thời tao loạn cuối đời Mạc Phủ, những người thừa máu nóng th́ đă bay nhảy khỏi vơ đường, mà xông vào chốn mây cuồng gió loạn cả rồi. Nhất là vơ đường Momonoi này đặc biệt đă có nhiều môn sinh ra đi như thế. Như Takechi Hanpeita người phiên trấn Tosa, đă ra đi. Anh ta thuộc lứa đàn em của Umanosuke, nhưng lại là tay kiếm thiên tài, đă vượt qua đầu đàn anh Umanosuke mà thành giáo thụ trưởng trong vơ đường. Nhưng 7, 8 năm trước đây, Takechi đă từ chức giáo thụ trưởng mà về xứ ở Tosa, có nói rằng:

-"Thế là chức vụ này vào tay anh Umanosuke đấy nhỉ"

như thể đă bàn giao chức vụ ấy lại cho anh. Thế nhưng, được chọn thay thế lại là người khác. Chỉ lần đó th́ đến Umanosuke cũng phải ngậm ngùi mà nghĩ rằng ḿnh là thứ kiếm cùn quá! Sau đó, chức giáo thụ trưởng đă qua tay nhiều người nữa, mà Umanosuke vẫn chưa lần nào được chọn. Thế nên, trong vơ đường đă có những lời chê bai chùng lén rằng kiếm thuật của Umanosuke là thứ "ngây ngô như lừa ngựa".

Hôm đó, nói chuyện với cô Otose, Umanosuke cũng đă bảo:

-"Cô Otose này, giới đô vật sumo, hay nhạc sĩ đàn ba dây shamisen, cũng thế thôi. Tài năng khác biệt giữa tay chuyên và tay mơ là do Trời phú cho cả. Người học kiếm cũng thế".

-"Thế cậu ấm th́ sao?"

-"Tôi là tay mơ thôi".

Umanosuke đáp thản nhiên như thế.

Nếu có trách anh là người không thiết tha ǵ đến việc ḿnh làm th́ cũng không sai, nhưng thái độ b́nh thản chấp nhận thất bại của Umanosuke đă khiến cô Otose chú ư. Tuy chẳng phải là yêu thích. Ở điểm này th́ Umanosuke quả thật "thiếu mất một đ̣n cuối".

Tuy nhiên, cô Otose không tỏ vẻ đồng t́nh mà chỉ rất chừng mực nâng Umanosuke lên chút ít thôi:

-"Em không nghĩ là cậu ấm không có được tài năng thiên phú ấy".

-"Không đâu, quả thật là tôi không có được tài năng đó rồi". Umanosuke nói thẳng thắn. -"Tài năng thiên phú...", anh đưa cánh tay to chắc như thân cây ra, -"... không phải là thứ này".

-"Thế th́ là thứ ǵ?"

-"Có lẽ là thứ này...". Umanosuke gơ nhẹ vào đầu ḿnh.

-"Trời đất!"

Otose bật cười. Nhưng Umanosuke không cười theo, mà nghiêm trang kể chuyện ví dụ:

-"Thầy dạy kiếm của tôi là Momonoi Shunzo, chưởng môn đời thứ ba, khi ông bằng tuổi tôi bây giờ, th́ đă có chuyện như thế này......"

Có lần Momonoi Shunzo được ngài Hầu tước già Nariaki, Lănh Chúa phiên trấn Mito, vời đến. Nghe người ta đồn Momonoi Shunzo là kiếm sĩ đệ nhất Edo nên ngài muốn hỏi chuyện kiếm thuật. Ngài Nariaki vui thích nghe chuyện Momonoi Shunzo, khi nghe xong th́ nói:

-"Ta muốn xem anh viết".

Chưởng môn đời thứ ba này cũng nổi tiếng về thư pháp nữa. Tức th́ bút lông, giấy hoa tiên, nghiên mực được bày ra trước Momonoi Shunzo. Shunzo thoái thác, nhưng ngài Nariaki đốc thúc thêm, nên đành phải tuân lời viết thư pháp. Vừa cầm bút lên th́ chợt cảm thấy có ǵ là-lạ. Nhưng vẫn ung dung trăi giấy ra, nhắm chừng phối trí của các chữ sẽ viết, rồi thoăn thoắt thảo một bài Đường thi xuống giấy. Trong lúc ấy, một vơ sĩ cận vệ của ngài Nariaki rón rén bước đến sau lưng Shunzo, th́nh ĺnh chém kiếm gỗ xuống lưng Shunzo.

-"Thứ lỗi!"

Shunzo xoay người, cầm quản bút chận kiếm gỗ ấy lại, nắm tay kia đấm ngay vào hông người cận vệ. Anh ta ngă xuống, bất tỉnh.

-"Chao ôi, thầy ấy mạnh quá nhỉ!". Otose thán phục.

Nhưng Umanosuke điềm nhiên nói:

-"Cỡ đó th́ tôi cũng làm được. Việc xuất thần xảy ra sau đó mới không thể nào theo kịp thầy ấy".

Shunzo sau đó thoăn thoắt viết tiếp bài thơ.

Người cận vệ thứ hai đang đứng chờ giúp việc bên cạnh Shunzo, lại th́nh ĺnh nẩy người lên đè chặt xuống cánh tay phải của Shunzo. Shunzo trừng mắt uy hiếp, nh́n thẳng vào mắt người cận vệ ấy, giữ vững cánh tay mặc cho anh ta đeo cứng lơ lửng như thế mà viết tiếp đến hết bài thơ. Cánh tay mạnh đến như thế mới đáng khâm phục.

Nghe đâu bài thơ viết ra không có chữ nào lệch lạc cả.

Lănh Chúa Mito, quan Ngự sử trong triều ấy, càng khâm phục quá đỗi mà xin lỗi Shunzo về tṛ đùa dai theo kiểu quan cách của ḿnh.

-"Thế nếu là ngài Ueda th́ làm sao?"

-"Chắc là đă nổi nóng lên rồi. Khi đánh ngă người cận vệ thứ nhất, chắc đă quăng bút đứng lên. Để rồi sau đấy sẽ phải ân hận. Bụng dạ chỉ đơn giản một bề như tôi hẳn là không thể đạt đến mức thâm sâu của kiếm thuật được".

Bụng dạ chỉ đơn giản một bề như thế mà đă theo đuổi kiếm thuật được chín năm rồi đấy! Otose nghĩ là sự chuyên chú trông như không có ǵ của Umanosuke cũng thật đáng khâm phục. 

Mà đối với Umanosuke, ngoài kiếm thuật ra, anh chẳng có mục đích ǵ khác cho cuộc đời. Nhà anh giàu có, tiền chi cấp dư giả dể anh sống thung dung ở Edo mà theo đuổi việc kiếm thuật theo sở thích. Cũng có thể cảnh ngộ được ưu đăi như thế mới đưa đến chuyện tŕnh độ kiếm thuật của Umanosuke cứ đứng măi ở mức "ngây ngô như lừa ngựa".

-"Tôi không muốn thừa kế vơ đường mà cũng chẳng muốn lập vơ đường riêng, thâu môn đồ vào học. Chỉ muốn sống thư thả ở Edo này thôi. Chỉ cần theo đuổi việc kiếm thuật là đủ cho nhà tôi an ḷng mà chi cấp đều đặn...... Quả thật, có phần đơn thuần quá nhỉ!"

Chứ ǵ nữa! Otose buồn cười.

Umanosuke lại bẻ ngón tay rắc rắc, như một thói quen đơn thuần, không có ư nghĩa ǵ.

-"Matsukichi chuẩn bị xong chưa nào?... Để em đi xem nhé".

Otose lấy lư do đó mà đứng lên. Nói chuyện với anh này rơ chán!

Hôm ấy là ngày 3 tháng 9 năm Keio thứ hai (1866). Chiều hôm ấy, Umanosuke dắt Matsukichi rời tiệm Beniya. Anh hoàn toàn không biết rằng "Định mệnh" phức tạp đang chờ anh phía trước. Thật ra, nếu sự kiện hôm ấy mà không xảy ra th́ cái tên Ueda Umanosuke măi măi không ai hay biết trong lịch sử kiếm thuật Nhật Bản.

 

2

Đương thời, xóm Shin Ryogae-cho ở vào vị trí khu Ginza ngày nay. Umanosuke nắm tay Matsukichi lên cầu Kyobashi hướng về phía nam. Qua khỏi cầu, ngay bên trái là quán nhậu Matsuda. Quán Matsuda rất đông khách thời bấy giờ, có cả chi nhánh ở khu Asakusa nữa.

Vẹt khung vải bảng hiệu của quán ra th́ thấy tầng dưới đă đông nghẹt khách rồi.

-"Xin mời lên tầng trên".

Cô hầu bàn đi ngang qua, nói với giọng không vồn vă ǵ mấy.

-"Tầng trên có chỗ à?"

-"Không..."

Cô ta đáp, không thèm quay lưng lại. Đang bận rộn bưng thức nhắm cho khách đó thôi.

-"Thế nghĩa là có chỗ hay là không có chỗ?".

Umanosuke nổi sùng. Chuyện hiếm có đối với anh đấy, nhưng có lẽ bụng đang đói quá th́ dễ nổi giận.

-"Tầng trên cũng đông lắm".

-"Thế sao lại nói là mời lên tầng trên?"

-"Ủa?..."

Cô gái như chợt nhớ ra, lấm lét nh́n mặt Umanosuke. Có vẻ là khách thường lui tới quán này, nhưng gặp lúc bận rộn đến thế này, cũng khó mà chiều khách được.

-"Để em nhờ họ ngồi sát lại cho có chỗ".

Cô hầu bàn nói, rồi bước sầm sập lên tầng trên.

Một hồi sau, Umanosuke và Matsukichi theo nhau bước lên. Cầu thang chật hẹp. Các bậc thang được chùi măi trong nhiều năm đă bóng lên màu hổ phách. Umanosuke nhắc Matsukichi:

-"Coi chừng trợt đấy!".

Matsukichi gật đầu.

Lên đến tầng trên thấy đông như hầm trong hơi người. Tầng trên của quán Matsuda này cũng giống như các quán ăn khác trong thời ấy, dùng những tấm chắn đơn giản để chia nhóm khách ngồi.

-"Cháu à, đông quá nhỉ!"

Umanosuke lại càng bực ḿnh. Chàng trai này chỉ có kiếm thuật và thức ăn là thú vui mà thôi. T́nh trạng thế này th́ làm sao mà vui nổi.

-"Xin mời đến đây".

Có tiếng mời lanh lảnh của cô hầu bàn từ trong góc pḥng vẳng đến, hai cậu cháu đành len lỏi loanh quanh qua nhiều nhóm người, lách qua nhiều đầu gối khách ăn, mới đến được bên cạnh cô hầu bàn ấy.

-"Quư khách dùng ǵ ạ?"

Umanosuke gọi thứ này thứ kia, cô ta nghe xong th́ quay lưng đi mất. C̣n lại Umanosuke nắm tay Matsukichi đứng tần ngần.

Chỗ ngồi hẹp quá! Thêm vào đó, hai người khách ngồi sẵn ở đấy, đă bị ép phải chừa chỗ, liếc nh́n lên Umanosuke với tia mắt hung hiểm. Có vẻ là vơ sĩ. Mà có vẻ say nữa!

-"Cháu à, thôi về đi nhé?"

Umanosuke th́ thầm, có phần hoang mang. Nhưng chuyện về hay ở này bắt trẻ con phải quyết định th́ tội nghiệp quá. Cậu bé chẳng biết nói sao, xụ mặt như sắp khóc đến nơi.

-"Thế ngồi lại vậy nhé?"

-"Ừng".

Matsukichi gật đầu, nhưng mắt c̣n lấm lét liếc nh́n hai người vơ sĩ say rượu kia, có vẻ sợ sệt.

Hai người kia, có vẻ cùng đi với nhau, nh́n Umanosuke với mắt nh́n chứa đựng sự bực tức. Cũng đương nhiên thôi. Họ đă bị cô hầu bàn ép ngồi sát vào để chừa trống khoảng một chiếu, mà chẳng nghe lấy một tiếng cảm ơn, kẻ mới đến lại c̣n đứng đấy th́ thầm hỏi thằng bé muốn về hay không nữa chứ! Với vẻ mặt mang ác cảm như thế, hai người ấy lại tiếp tục chén chú chén anh.

Umanosuke ngồi xuống. Không chú tâm cũng biết được t́nh h́nh bên cạnh. Người lớn tuổi th́ đâu khoảng 35, 36. Người kia có chỏm tóc búi theo kiểu môn sinh của Sở Giảng vơ, luôn mồm "thưa thầy, thưa thầy". Về sau này mới rơ người lớn tuổi là Nakagawa Toshizo, giáo thụ chỉ đạo kiếm thuật của phiên trấn Tendo có dinh cơ ở khu Marunouchi. Nakagawa có chiều cao trung b́nh, hơi mập, vai to dị thường, mũi thấp. Hốc mắt sâu, mắt đảo lia lịa không chút sơ hở. Thật đúng cốt cách của một kiếm khách. Hai người không ngừng bàn chuyện kiếm thuật.

-"Ito này, kiếm của cậu th́......". Người tên là Ito ấy, cũng sau này mới rơ là Ito Shinzo, phiên sĩ Tendo, đệ tử của Nakagawa. "... không tiến hơn được đâu".

-"Thưa thầy, v́ sao thế ạ?"

Người trẻ Ito ấy vừa rót rượu vừa ứng đáp qua loa.

-"Phải ngồi Thiền mới được! Tập ngồi Thiền đi!"

Thoáng nghe vậy, Umanosuke càng lắng tai nghe. Bởi có kẻ cũng được khuyên giống hệt như anh.

-"Cậu đă biết chuyện thầy Shirai Toru ra khỏi phái kiếm Nakanishi Itto mà cuối cùng đă vượt hơn hẳn sư phụ của ḿnh chưa nào?"

-"Thưa thầy, chưa biết ạ".

Trông người đệ tử có phần sang trọng hơn thầy. Có lẽ thầy đang được đệ tử đăi ăn uống đây.

Shirai Toru là danh nhân khoảng thời Bunka Bunsei (Bunka: 1804-1817, Bunsei: 1818-1829), tạo được tiếng tăm ở Edo, trở về quê ở Okayama, mở vơ đường thâu môn sinh ba trăm người, được xem là tay kiếm bậc nhất ở vùng Sanyo. Nhưng đột nhiên, suy nghĩ sao đó mà trở lại Edo. Bởi đă hoài nghi, không phải về tâm thành của ḿnh, mà về kiếm thuật trong cuộc đời, bảo rằng:

-"Từ xưa đến nay, kiếm sĩ từ thuở nhỏ đă phải bắt đầu tập luyện chân tay, tăng sức cơ bắp, điều tiết hô hấp, tập cho động tác nhanh lẹ, chịu cực chịu khổ lâu năm mới đạt được kiếm kỹ hơn người. Thế mà mới chừng 40, 50 tuổi là đă tiếp cận tuổi già, khí lực suy giảm, mất đi sự thần tốc trong hành động, cuối cùng lại trở thành xác phàm không khác ǵ ai. Tất cả kiếm khách trong thiên hạ đều như thế cả. Chọn đời kiếm khách như thế chẳng phải là sai lầm rồi sao?".

Shirai hoài nghi như thế lúc mới 28 tuổi, cuối năm Bunka thứ hai (1805).

Shirai có một người sư huynh mà anh ta chưa bao giờ thắng được từ khi bắt đầu tập kiếm. Đó là Terada Gorouemon, gia thần có thế lực của Matsudaira Ukyodayu, Lănh Chúa phiên trấn Takasaki xứ Joshu, thời thơ ấu đă học kiếm phái Nakanishi Itto, nhưng không thích kiếm thuật sử dụng kiếm tre, nên bỏ sang học phái kiếm cổ truyền Muteki (vô địch) theo thầy Ikeda Yasaemon, khổ luyện 12 năm, đạt được mức thâm sâu trong kiếm phổ Kokushinden tuyệt luân của phái kiếm này. Về sau, do ư muốn của Lănh Chúa Matsudaira Ukyodayu mà Terada trở lại học kiếm pháp Nakanishi Itto, nhưng từ đầu đến cuối chỉ dùng kiếm gỗ mà thực hiện mọi chiêu thức, cuối cùng đă tự ḿnh khai ngộ ra được tâm kiếm độc đáo của riêng ḿnh.

Chuyện khai ngộ của Terada nhuốm màu sắc tôn giáo rất đậm. Terada đă học thuộc ḷng di cảo của Thiền sư Hakuin (Bạch ẩn), rồi được Hoà thượng Higashimine là truyền nhân của phái Thiền ấy, tâm truyền giảng giải cho, và có thời đă tuyệt thực mấy ngày liền, mỗi ngày tắm nước lạnh hai trăm lần, cuối cùng đă khai ngộ được. Hoà thượng chỉ đạo dạy rằng: "Sự kỳ diệu của đạo là đạt đến Thiên Chân trong trắng tự nhiên". Terada đặt tên cho phái kiếm mới của ḿnh là phái Tenshin (Thiên Chân).

Terada thường bảo môn đồ: -"Kiếm gỗ của ta có lửa bắn ra đấy!", luôn luôn dùng kiếm gỗ đấu tập, thần tốc ra đ̣n trước chế ngự đối thủ, bọn môn nhân không ai kịp giở đ̣n chân đ̣n tay ǵ được cả.

Bây giờ Terada đă 63 tuổi rồi.

Shirai nghĩ: đấu kiếm với người sư huynh ấy th́ có thể nắm được ch́a khoá để giải toả nghi vấn về kiếm thuật và cuộc đời của ḿnh. Tuy tuổi tác cách xa nhau, nhưng cả Terada lẫn Shirai đă có thời cùng được môn đồ phái kiếm Nakanishi tôn sùng là "lưỡng hùng" của môn phái. Bây giờ Shirai đang ở tuổi tráng niên, sư huynh ấy ở tuổi lăo niên. Shirai chắc bụng là sẽ thắng mà đến viếng sư huynh Terada ở xóm gần thành Takasaki. Sư huynh vui vẻ nhận đấu.

Nhưng sự thể đă xảy ra không như Shirai tưởng. Terada tấn kiếm ở tầm giữa, sừng sững như ngọn núi lớn ép tới, khiến Shirai cứ phải lùi dần, lùi dần, không sao sấn tới được bước nào. Mồ hôi dầu toát ra ướt đẫm cả người, cuối cùng Shirai lạc thần mà ném kiếm gỗ, cuộn người nằm xuống sàn. Tỉnh lại mới hỏi sư huynh cách tu tập. Terada dạy:

-"Trước hết, phải rời bỏ đường tà. Để được như thế, đừng ăn thịt nữa, mỗi ngày phải tắm nước trong".

Shirai nghe lời, làm theo cách ấy suốt 5 năm. Cuối cùng, thân thể gầy c̣m, yếu đuối, cả thân xác lẫn tâm thần đều lạng quạng. Sau đó, học từ Thiền sư Hakuin phép nội-quan nh́n thấu chính ḿnh, hai tháng sau th́ khai ngộ.

Terada năm 68 tuổi đă theo Hầu tước Lănh Chúa Takasaki đổi đi Osaka. Shirai lại đến hỏi cách tu tập từ nay về sau. Terada dạy rằng:

-"Sau đây th́ cần niệm Phật. Hăy t́m Hành giả Tokumoto mà chuyên tâm niệm Phật đi".

Shirai vâng lời, đến xin làm đồ đệ Hành giả Tokumoto, mỗi ngày đến đạo tràng mà niệm Phật, gióng chuông, tụng một vạn lần Nam Mô A Di Đà Phật. Vừa niệm Phật vừa liếc nh́n Hành giả Tokumoto, Shirai nhận thấy tay Hành giả cầm dùi chuông tự nhiên vô thức mà tác động lên chuông thành tiếng, lời niệm Phật và cử động của bàn tay hoà hợp trong cơ chuyển của thiên nhiên. Shirai hiểu ra được lẽ huyền diệu, từ đó trở thành tay kiếm vô song trong thiên hạ.

Nakagawa Toshizo, giáo thụ chỉ đạo kiếm thuật của phiên trấn Tendo đă kể chuyện như thế với giọng khích lệ đồ đệ của ḿnh.

-"C̣n ta th́ đă phải tập ngồi Thiền suốt mười năm, mới đạt đến mức phát sinh được Chân Như trong thân ḿnh. Cậu nh́n kiếm gỗ của ta, hẳn là thấy ánh sáng phát ra chứ ǵ? Chân Như là như thế đấy".

Thầy nói chuyện nghe nửa hiểu được, nửa không. Mà thầy cũng khá say rồi.

-"Đúng thế! Kiếm gỗ của thầy có ánh sáng phát ra thật đấy!".

-"Chứ sao!".

Umanosuke liếc nh́n Nakagawa, nghĩ thầm: Cái mặt như thế mà bảo là người đă khai ngộ!

Mặt Nakagawa trông thô bỉ quá. Môi dưới bóng nhẫy những mỡ, lại c̣n thưỡi ra những múi thịt đỏ rợn người.

Nhưng chuyện ngồi Thiền ấy có lẽ thật thế chăng? Umanosuke chợt bần thần suy nghĩ.

Dù ǵ đi nữa, sao lâu quá chưa thấy mang thức ăn đến? Matsukichi là đứa bé nhút nhát, giật tay áo Umanosuke, ngước mặt lên như muốn nhắc hỏi anh.

-"Chậm quá nhỉ!". Umanosuke gật đầu, nói với Matsukichi.

Bất ngờ, có  lời đáp lại: -"Chậm thế th́ xin mời một chén rượu của tôi đây", từ Nakagawa chĩa môi sang.

Umanosuke lại là người một giọt rượu cũng không uống được.

-"Không, tôi không quen uống..."

Umanosuke mỉm cười từ tạ, nhưng Nakagawa có vẻ giận:

-"Rượu của tôi th́ không uống à?"

-"Không, rượu của ai cũng không uống".

-"Làm mất mặt quá chứ!". Nakagawa cười khỉnh, nhích đầu gối sang, hỏi: -"Phái kiếm nào đấy?".

Matsukichi nh́n khuôn mặt ấy mà khiếp sợ quá, nép cứng vào người Umanosuke. Điều này lại càng chạm nọc Nakagawa.

-"Ngươi khinh ta đến thế à?"

-"Có khinh ǵ đâu!"

-"Nếu không, sao từ chối không uống?"

-"V́ không uống được". Umanosuke thẳng thắn đáp.

Nhưng lời đáp ấy đă mồi lửa vào miệng người đệ tử ngồi bên cạnh là Ito Shinzo ấy:

-"Vô lễ quá thế!"

-"Vô lễ ǵ?"

-"Bộ mặt như thế! Lối nói như thế! Có biết vị này là ai đây không?".

Matsukichi lẻn ra sau lưng Umanosuke. Cử chỉ sợ hăi của Matsukichi lại càng làm hai thầy tṛ ấy tức giận thêm.

-"Sao ngươi lại kéo theo con nít nhà dân thường kia chứ?"

Chẳng lẽ Umanosuke lại đáp: "Mắc mớ ǵ đến các ngươi!" đối với bọn say này.

Umanosuke đứng lên, bảo Matsukichi: -"Cháu à, ta về đi!".

Matsukichi lập cập nhích chân, lỡ chạm vào thanh kiếm đeo lưng của Nakagawa Toshizo.

-"Ê, thằng nhỏ kia!". Nakagawa quát lớn.

Umanosuke xanh mặt, đưa tay ra sau lưng đẩy Matsukichi. -"Cháu ra trước đí!".

Matsukichi oà khóc, chạy ra hành lang.

Chờ cho có tiếng chân trẻ con bước vội xuống các bậc thang, Umanosuke nói: -"Xin thứ lỗi", rồi định rời đi. Tất nhiên, anh tạ lỗi về chuyện Matsukichi lỡ chạm vào kiếm ấy. Nhưng Nakagawa vẫn c̣n gầm gừ. Umanosuke xuống giọng thật nhỏ, lặp lại:

-"Trẻ con lỡ dại. Xin tha thứ cho".

-"Hiểu rồi! Vậy th́ ngươi chắp tay lại xin lỗi đi!"

Người đệ tử cũng quát lớn: -"C̣n không xin lỗi nữa à!"

-"Không, điều đó th́ xin tha cho!".

Umanosuke mỉm cười, rồi bước ra hành lang.

Cả đám khách ở tầng trên lặng thinh theo dơi. Kẻ say lại ư thức được đám đông đang nh́n ḿnh, Nakagawa chộp kiếm đuổi theo Umanosuke. Đám khách trong pḥng đứng cả lên. Có người trèo qua lan can phía bên kia mà trốn đi.

Umanosuke đâu có ngờ Nakagawa đuổi theo. Anh bước xuống bậc thang đầu tiên... rồi bậc thang thứ hai... Khi bàn chân trái đặt xuống bậc thang thứ ba, Umanosuke nghe phía trên đầu có tiếng Nakagawa hét: -"Thằng kia!", rồi lưỡi kiếm lớn của Nakagawa chém xuống vai anh. Umanosuke đang ở trong chỗ hẹp, tay phải chạm tường, tay trái chạm ván ốp, không có khoảng hở để rút kiếm ra. Vậy mà không hiểu sao vẫn rút kiếm ra được. Về sau, Umanosuke gắng suy nghĩ, nhưng vẫn không hiểu rơ anh đă làm động tác như thế nào mà lại có thể rút kiếm ra như thế. Lắm lần, anh cố nhớ lại cảnh rút kiếm ấy, nhưng vẫn không sao lư giải được.

Dù sao đi nữa, lần ấy anh cũng đă rút kiếm ra được rồi. Kiếm tuốt ra, chân vẫn giữ nguyên vị trí, chỉ có lưng xoay lại. Lưỡi kiếm vặn vẹo vươn lên, vừa thoát ra khỏi vỏ kiếm đă nương theo đà ấy, vẽ nên một ṿng cung sắc nhọn, phóng ngược ra sau lưng lên phía trên đầu, chém vào cổ Nakagawa Toshizo, sâu đến đứt cả xương. Máu phun vọt ra, thân người Nakagawa đổ ào qua đầu Umanosuke, rơi bịch xuống nền đất dưới chân cầu thang.

Không kịp nghĩ: Thiền mà cũng đến nỗi này sao?, Umanosuke bàng hoàng bước xuống bậc thang cuối cùng, như trong mộng. Trong khi đó, phía trên đầu Umanosuke, Ito Shinzo cầm kiếm chạy rầm rầm xuống mấy bậc thang. Ito xuống đến nửa cầu thang đúng vào lúc Umanosuke dẫm chân xuống bậc thang cuối cùng. Ito nhảy vọt lên, chém sả kiếm vào vai Umanosuke. Nhưng cứ thế mà thành xác chết, theo đà nhảy mạnh bạo ấy rơi lăn lóc trên nền đất dưới cầu thang. Thân người bị chém banh ra, mà cũng chỉ v́ một nhát kiếm của Umanosuke mà thôi. Hẳn là chuyện hiếm có.

Khách ở tầng trệt chạy trốn ra đường. Đường trước cửa quán đông nghẹt người đứng xem đen nghịt như núi.

-"Có thấy cháu bé đâu không?"

Umanosuke dơi mắt t́m quanh. Trong cơn hốt hoảng, anh không thấy Matsukichi đang đứng sững trong góc pḥng gần đấy, mắt mở to tướng. Sự việc xảy ra kinh khủng quá, khiến trẻ con không nhận thức được mà hoá ra b́nh thản kỳ lạ. Thấy vậy, Umanosuke an ḷng. Anh tra kiếm vào vỏ, nói:

-"Xin gọi người chức trách của khu này đến đây".

Có người nào đó chạy đi.

Umanosuke ngồi xuống bậc thang:

-"Cháu à, lại đây".

Umanosuke đặt Matsukichi ngồi lên đùi, ôm cậu bé vào ḷng. Hai bàn tay anh ôm vai cháu, cảm thấy thân thể nhỏ xương ấy bé bỏng quá. Nhưng Matsukichi không run rẩy tí nào. Gặp chuyện ghê gớm quá th́ lại b́nh thản được nhỉ.

Umanosuke chợt nh́n thấy cô hầu bàn trẻ kia. Thấy anh nh́n, cô dợm chạy trốn. Umanosuke vừa mới chém chết người ta, hẳn là trông có vẻ đáng sợ lắm.

-"Cô kia, thức ăn th́ không cần nữa đâu".

Giọng nói có phần cao hứng. Nếu là thầy Momonoi Shunzo, trong trường hợp này hẳn cũng nói thế. Umanosuke nghĩ: Ḿnh cũng đâu đến nỗi là đồ bỏ!. Anh tự nhủ: Cười lên đi nào! Cơ mặt co lại. Nhưng mặt khó cử động quá, nên anh dồn sức vào bụng dưới, rồi bắt đầu mỉm cười được. Cô hầu bàn hoảng hồn la lên rồi chạy mất. Có vẻ nụ cười của anh quái dị quá chăng.

Viên chức của khu vực này đă đến. Umanosuke khai tên họ, sở thuộc phiên trấn nào, và kể đầu đuôi câu chuyện đưa đến việc kiếm kích đổ máu này. Trong lúc đó, có vẻ Matsukichi nhớ lại nỗi khiếp hăi trước đây, nên nép chặt bên hông Umanosuke mà khóc oà lên. Umanosuke phải vừa thuật chuyện vừa dỗ dành cháu: -"Đừng khóc! Hết sợ rồi mà".

T́nh cảnh như thế khiến viên chức của khu vực thông cảm. Những người chứng kiến cũng đồng t́nh với phía Umanosuke, khiến hai người đă chết bị xem như bọn gian ác vô đạo. Hai xác chết nằm đó đă diễn vai gian ác thật thuyết phục. Nói chuyện diễn tṛ, hẳn phải thấy rằng vai cậu bé Matsukichi quan trọng đến thế nào. Nếu không có Matsukichi, hẳn là hai người kia đă chẳng có cớ để khởi đầu gây sự. Cũng có thể nói là v́ Matsukichi mà đưa đến cái chết của hai người ấy. Cũng chính cậu bé ấy giờ đây lại nép chặt vào bên hông Umanosuke mà cứu giúp cho thế đứng của anh. Đến Umanosuke cũng phải chịu là tự nhiên mà thành một sự sắp đặt kỳ diệu.

Và cả cô hầu bàn nữa chứ. Nếu như cô đă không có thái độ như thế đối với người khách đang đói bụng, để không làm cho Umanosuke bực tức, t́nh cảm uất ức dồn nén không lộ ra vẻ mặt khó chịu của Umanosuke, th́ đâu đến nỗi chọc giận hai người vơ sĩ kia. Cũng có thể nói rằng hai người ấy đă chết do thái độ của cô hầu bàn kia nữa.

Vả lại, b́nh thường th́ gặp bọn say rượu vô lễ như thế, Umanosuke hẳn đă khéo léo tránh đi rồi. Tính anh vốn hoà hoăn. Vậy mà hiếm hoi thay, cơn giận dữ đă nổi dậy trong ḷng anh, tích tụ lớn dần lên, rồi bùng nổ thành sát khí khi anh đặt chân xuống cầu thang ấy.

Có thể nói chẳng phải sự tức giận, mà chính là anh hoàn toàn không suy nghĩ trước sau, cân nhắc ǵ cả khi trên cầu thang bước xuống. Anh đă hoàn toàn vô tâm mà phản ứng, chứ nếu không th́ thân thể anh làm sao mà thực hiện được động tác rút kiếm phản công thần kỳ như thế được? Umanosuke lần đầu tiên đă nếm được vị "vô tâm" ấy. Và cũng khởi đầu từ cô hầu bàn kia, anh đă thi triển được những thế kiếm kỳ diệu đến như thế.

Hiện tượng của con người có nhiều yếu tố bất ngờ đan xen nhau mà tạo ra tác phẩm trong thoáng chốc. Trong trường hợp này, tác phẩm lại có phần khác thường, biểu hiện bằng hai xác chết trên nền đất của quán Matsuda.

Có lẽ trong mơ hồ mù mờ thế này có công án Thiền ǵ đấy. Umanosuke nghĩ như thế mà trở thành người chịu khó suy nghĩ đôi chút.

Vụ "xô xát ở quán Matsuda" này được giải quyết xong mà không hại ǵ đến Umanosuke. Phiên trấn Tendo có hai vơ sĩ bị giết, muốn đưa ra thành chuyện lớn, nhưng họ điều tra ngọn ngành vẫn không nắm được chi tiết nào có lợi cho Nakagawa và Ito cả, nên đành im lặng mà chấp nhận tổn thất.

 

3

Vụ "xô xát ở quán Matsuda" này đă dựng Umanosuke lên thành kiếm khách nghĩa hiệp nhất đất Edo. Hầu như mỗi ngày đều có nhiều kiếm khách các môn phái khác t́m đến vơ đường Momonoi để xin "chỉ dạy cho kẻ hậu học". Umanosuke cứ phải tiếp khách và kể đi kể lại cùng một câu chuyện ấy. Có lúc lại phải rút kiếm gỗ, tái diễn cảnh ấy cho khách xem. Hoá ra lại làm cho vơ đường Momonoi mang tiếng, rằng "được thể mà khoác lác, một bước tới Trời!". Umanosuke hoàn toàn không có ư như thế, nhưng người ta vẫn cho là thái độ của Umanosuke chỉ có thể hiểu được như thế mà thôi.

Quán nhậu Matsuda từ vụ này đă nổi danh khắp Edo, người hiếu kỳ từ xa cũng đua nhau t́m đến, nên tha hồ hốt bạc. Umanosuke thật mắc cở quá, không bước chân lại quán Matsuda, nhưng một hôm, có việc đi ngang qua đấy, nên t́nh cờ ghé lại. Anh bước lên tầng trên, mọi người rộn lên như đón chào người anh hùng! Trong những tia nh́n đầy hiếu kỳ của đám khách, Umanosuke chẳng làm sao có da mặt đủ dày để b́nh thản mà ăn uống cho được. Anh đành âm thầm ăn qua loa cho xong rồi bước xuống cầu thang.

Bước xuống mấy bậc thang, anh chợt nhớ lại lúc ấy, tay bất giác sờ cán kiếm. Cho đến bây giờ, anh vẫn không rơ ḿnh đă làm động tác nào để xoay lưng rút kiếm được như thế. Anh rút kiếm thử xem. Nhưng rút kiếm được, mà không làm sao xoay lưng chém địch suôn sẻ được như lần ấy cả. Anh thử lại vài lần. Thử mấy lần cũng bị vướng, mũi kiếm chạm vào trụ gỗ, c̣n không th́ mũi kiếm không với tới đâu xa phía sau lưng cả. Lạ lùng thật! Có lẽ khi lâm vào thế cùng, không ư thức mà con người có được động tác phản ứng kỳ diệu đến tưởng như bất khả kia.

Umanosuke bất giác nh́n xuống phía nền đất. Có khoảng 20 khuôn mặt người lạ chen nhau ngước lên nh́n anh. Có vẻ họ nghĩ là Umanosuke đang cố ư diễn lại cảnh ấy cho bọn họ thoả ḷng hiếu kỳ đấy. Thấy anh rút phắt thanh kiếm ra, đồng thời xoay lưng vung kiếm, rồi quay lại tra kiếm vào vỏ, cả phía dưới lẫn phía trên cầu thang vang rộn tiếng vỗ tay hoan hô thật ngây thơ!

Umanosuke làm thinh bước ra khỏi quán.

Chuyện này rồi cũng loan truyền đi, khiến Umanosuke phải chuốc lấy những lời quở trách, không chỉ từ môn nhân trong vơ đường Momonoi, mà c̣n từ những kiếm khách có ḷng chính nghĩa trong khắp Edo nữa. Người ta đồn là anh đă biểu diễn lại cảnh ấy chiều theo yêu cầu của khách ăn nhậu ở quán Matsuda. Thầy Momonoi Shunzo vốn đă khổ tâm v́ vụ này từ trước, nghe đồn như thế lại càng bực bội không chịu nổi mà bảo anh:

-"Con quả thật không hiểu kiếm là ǵ cả".

Umanosuke nghĩ là thầy hiểu lầm rồi, nhưng anh không có tài hùng biện để giăi bày ngay được.

-"Thưa, ngay lúc ấy th́...". Umanosuke muốn nói lúc xảy ra vụ xô xát ở quán Matsuda. -"... con nghĩ là đă hiểu được...".

Quả thật, ngay giây phút ấy, anh cảm thấy đă hiểu ra được điều ǵ đấy. Thế nhưng, điều đă hiểu được ấy ngay sau đó đă lọt khỏi tâm trí anh mất rồi. Umanosuke gắng t́m lại điều ấy, không phải chỉ muốn tái diễn để hiểu phương pháp chống đỡ, mà thật ra, anh muốn quay trở lại để hiểu được tâm cảnh của ḿnh ngay lúc ấy. Nắm lại được, xác nhận được tâm cảnh ấy, th́ hẳn là có được lợi điểm ǵ đấy c̣n quư hơn cả kỹ thuật kiếm pháp nữa.

Thầy Momonoi Shunzo chỉ nói: -"Con hiểu sai rồi".

Nhưng Umanosuke tự tin là ḿnh đă không hiểu sai.

Ngay sau đó, Umanosuke đă rời Edo đi tu tập một ṿng ở Kyushu, như ư thầy Momonoi Shunzo muốn anh rời khỏi chuyện thị phi ở Edo một thời gian, mà cũng v́ chính Umanosuke đă bất b́nh về sự hiểu lầm ấy của thầy ḿnh. Sau khi Umanosuke đi Kyushu, thầy Momonoi Shunzo bảo các đệ tử cao cấp trong vơ đường rằng:

-"Có vẻ cậu ấy ngay giây phút rút kiếm chém địch, đă thấy được ǵ đấy. Nhưng lại để vuột mất những ǵ đă thấy được ấy. Chắc là chẳng c̣n t́m thấy lại được đâu".

Thầy ấy nghĩ rằng Umanosuke không có căn cốt để có thể t́m thấy lại được.

Umanosuke đi ṿng các nơi ở Kyushu rồi vào phiên trấn Satsuma. Đến khoảng ấy cuối thời Mạc Phủ, việc đến viếng phiên trấn Satsuma đă trở nên dễ dàng lắm rồi, Umanosuke c̣n được cả phiên trấn hoan nghênh chào đón nữa. Trong thời gian ở đấy, anh đă trú ngụ tại nhà phiên sĩ Ishuin ở xóm Kajiya gần thành. Mỗi ngày đều có người đến xin "chỉ giáo", nhưng không ai đạt đến tŕnh độ kiếm thuật của Umanosuke cả.

Một ngày kia, có Yoshida Yushin, kiếm sĩ phái Tenjinen từ Hyuga lănh địa Shimazu, đến xin đấu. Phiên trấn Satsuma có lệ là không mở vơ đường, nên chỗ đấu kiếm được chọn là sân nhà của Ishuin. Ngày đấu, bọn gia thần của Lănh Chúa hâm mộ kiếm thuật lũ lượt kéo đến xem, khiến trận đấu nổi tiếng như cồn.

Yoshida không mang dụng cụ bảo vệ mặt, thân hay tay, chỉ cầm thanh kiếm tre to bản.

Umanosuke bảo: -"Xin mang dụng cụ bảo vệ vào".

Yoshida mỉm cười đáp: -"Môn phái chúng tôi quen như thế này rồi", nhất định không chịu mang dụng cụ bảo vệ. Umanosuke đành cởi dụng cụ bảo vệ của ḿnh ra, nhưng anh không khởi đấu ngay, mà đem áo giáp bằng cật tre đến cột vào thân cây tùng gần đấy, rồi nói:

-"Thưa ngài Yoshida, kiếm tre của tôi có tác động đến mức nào, xin thử vào áo giáp này để ngài xem. Nếu áo giáp này găy vụn ra, th́ xin ngài mang dụng cụ bảo vệ vào cho".

Yoshida không tin có chuyện như thế, nhưng cũng tỏ ư bằng ḷng, xem sao.

Umanosuke tấn kiếm trên tầm cao, mũi kiếm múa lơ lửng trên không một lúc, rồi đột ngột chém vụt xuống thần tốc đến nỗi người xem chớp mắt th́ không thấy được. Nghe vút một tiếng chói tai, áo giáp tre găy vụn ra.

Tiếp đó, Umanosuke mượn một tấm gỗ dày 4 phân (chừng 12 mm), đặt thẳng đứng, b́nh thản tấn kiếm rồi đột ngột đâm tới mănh liệt. Mọi người im bặt sửng sốt. Lưỡi kiếm tre của Umanosuke đă xuyên thấu qua tấm gỗ.

-"V́ thế, xin mang dụng cụ bảo vệ giùm cho".

Rồi cuộc đấu bắt đầu. Nhưng Yoshida đă run sợ quá rồi, tay chân lập cập không ra đ̣n ǵ được, bị ép lùi măi, chẳng ăn thua ǵ cả.

Các cuộc đấu của Umanosuke đều gần như thế, đối thủ của anh thường khiếp sợ đến cứng người mà thua, c̣n nếu họ không cứng người v́ khiếp sợ, th́ anh thua.

Umanosuke được tiếng là kiếm khách số một Nhật Bản về kiếm tre, thế nhưng cho đến Minh Trị Duy Tân, vẫn không được đối xử như là kiếm khách hạng cao cấp nhất.

Sau Duy Tân, có thời Umanosuke đă làm giáo thụ kiếm thuật trong Nha Cảnh sát quốc gia, và chết năm Meiji (Minh Trị) thứ 25 (1892).

Những năm về già, Umanosuke thường đến chơi ở vơ đường không nổi tiếng mấy do đệ tử của môn sinh ḿnh là Mitsuwa Sennosuke mở ra ở xóm Matsushima khu Nihonbashi, khi nào có người khẩn khoản yêu cầu th́ biểu diễn dùng kiếm tre đâm thủng tấm gỗ dày 4 phân cho họ xem.

-"Kiếm thuật của ta rốt cuộc là như thế này thôi".

Umanosuke thường cười mà thản nhiên nói như thế.

Nhưng nghe đâu cũng đă có lần bảo nhỏ Mitsuwa Sennosuke rằng:

-"Trong vụ xô xát ở quán Matsuda, ta đă làm rơi mất một thứ quư báu lắm. Mà ngay bây giờ cũng vẫn c̣n làm rơi rớt mất như thế. Giá mà t́m thấy lại được, th́ có lẽ ta đă trở nên một người khá hơn rồi".

Vơ đường của Mitsuwa Sennosuke là nơi đám môn nhân c̣n sót lại của vơ đường Momonoi lừng danh ngày xưa thường đến chơi, nhưng rồi vơ đường này đến năm Meiji thứ 19 (1886) cũng bị dẹp mất. Tự nhiên, sau đó Umanosuke cũng đi đâu mất, không ai biết cả.

Vợ của Umanosuke chính là cô Otose ngày xưa ấy. Con trai thứ tên là Takanosuke, nghe đâu bán dược phẩm ở Yokohama.

 

Phạm Vũ Thịnh dịch

(Sydney 11-2008)

Ghi chú của người dịch:

Truyện ngắn "Kitte wa mita ga" của Shiba Ryotaro, được dịch từ nguyên tác là truyện thứ 6 trong tập truyện "Armstrong-hou" (Đại bác Armstrong), bản bỏ túi, do nhà Kodansha Bunko tái bản lần thứ 30 tháng 12 năm 2000.