Phong Cảnh Có Bàn Ủi

Murakami Haruki

Phạm Vũ Thịnh  dịch

 

 

Điện thoại reo khoảng gần 12 giờ khuya, lúc Junko đang xem truyền h́nh. Keisuke đang ngồi gảy đàn ghi-ta điện ở góc pḥng, ống nghe ép vào tai, mắt lim dim, đầu lắc trái, lắc phải. Có vẻ đang tập một đoạn nhạc nhanh, những ngón tay dài lướt tới lui vội vă trên 6 dây đàn, hắn hoàn toàn không nghe tiếng điện thoại reo. Junko nhặt ống nghe lên.

-"Ngủ rồi hả?" Tiếng ông Miyake th́ thầm nho nhỏ, như thường lệ.

-"Không sao, đă ngủ đâu". Junko đáp.

-"Bây chừ đang ở băi biển đây. Cây trôi về nhiều quá chừng. Đốt lên một đám to phải biết. Tới được không?"

-"Được chứ". Junko nói. -"Đi thay áo ngay đây, 10 phút là đến đấy".

Junko mặc đồ lót chẽn, bên trên là quần ḅ và áo thun cổ rùa, thêm một áo khoác ngoài bằng len. Cô nhét bao thuốc lá vào áo khoác, chộp lấy ví, hộp diêm và chùm ch́a khoá xe, xong đá nhẹ vào lưng Keisuke. Keisuke giật ḿnh, gỡ ống nghe ra.

-"Em ra bờ bể nhóm lửa đây".

-"Lại ông nội Miyake nữa chứ ǵ". Keisuke nhíu mày nói. -"Đùa nhả quá. Đang tháng hai lạnh cóng thế nầy mà đă 12 giờ khuya rồi, giờ nầy c̣n rủ ra ngoài băi bể đốt lửa chơi nữa, trời ạ!"

-"Th́ anh đừng đi, em đi một ḿnh được rồi"

Keisuke thở dài. -"Th́ đi. Đi là được chứ ǵ. Đợi tí, đi thay áo ngay đây".

Hắn tắt máy khuếch âm, mặc quần tây lên trên quần ngủ, tṛng áo len vào, khoác thêm chiếc áo ngoài có độn lông ngỗng, kéo khóa lên tận cổ. Junko quấn khăn quàng quanh cổ, đội thêm mũ len lên đầu.

-"Thật là quá quắt. Lập dị vừa thôi chứ. Đốt lửa th́ có ǵ là vui thú đâu nào?"

Keisuke vừa bước về phía bờ biển vừa càu nhàu. Đêm lạnh nhưng hoàn toàn yên gió. Mở miệng ra là hơi thở đông lại theo dạng lời nói.

-"Vậy chứ nhạc Pearl Jam th́ vui thú ǵ nào? Chỉ ồn ào điếc tai th́ có!" Junko đối đáp lại.

-"Nầy cô, Pearl Jam có đến hàng triệu người hâm mộ trên thế giới đấy".

-"C̣n người thích đốt lửa đă có mặt trên thế giới nầy từ 5 vạn năm trước th́ sao?".

Keisuke thừa nhận: -"Ừ, có thế thật".

-"Pearl Jam sẽ hết thời, chứ chuyện đốt lửa chơi th́ c̣n măi".

-"Ừ, cũng có thế thật".

Keisuke rút bàn tay phải ra khỏi túi áo, quàng vai Junko.

-"Nhưng mà Junko, chuyện 5 vạn năm trước, hay 5 vạn năm sau, th́ chả quan hệ ǵ đến anh cả. Hoàn toàn không. Chỉ quan trọng là lúc nầy thôi nhé. Thế giới ấy à, ai biết sẽ tận thế lúc nào? Chuyện xa vời ấy có suy nghĩ ra được chăng? Điều quan trọng là bây giờ, ngay lúc nầy đây, có c̣n được bữa cơm mà ăn, có c̣n hứng t́nh cương cứng lên được hay không, mà thôi. Chứ ǵ nữa".

*

Leo mấy bậc tam cấp lên đứng trên đê th́ thấy dáng ông Miyake ở chỗ mọi khi vẫn thấy. Ông đang chăm chú gom góp chất vào một đống những thân cây đủ cỡ, đủ h́nh dáng, đă trôi dạt vào bờ biển. Trong số có một thân gỗ thật lớn, kéo lê được nó vào hẳn là cả một công tŕnh.

Bờ biển được ánh trăng soi sáng trông như lưỡi dao mài sáng bóng. Sóng mùa đông không ngừng âm thầm rửa cát. Không có bóng người nào khác.

-"Thấy chưa, gom được nhiều cây lắm đó nghe".

Ông Miyake nói, cũng thở ra những hơi khói trắng.

Junko trầm trồ: -"Nhiều thật đấy chứ".

-"Thỉnh thoảng cũng được một bữa như vậy. Mấy ngày trước biển động dữ lắm nghe. Độ rày, hễ nghe biển gầm là tui biết liền bữa ni là có nhiều cây trôi về lắm. Quả nhiên đúng thiệt".

-"Tự ḿnh khen ḿnh từng ấy đủ rồi, đốt lửa nhanh lên đi ông ơi. Lạnh thế nầy th́ con chim quư hoá của tớ nó thun lại mất".

Keisuke nói, hai bàn tay xuưt xoa chà sát nhau.

-"Khoan, khoan, chờ chút đi. Chuyện ni phải thứ tự đàng hoàng mới được. Trước hết là phải lập kế hoạch cho chắc chắn không có sơ sót chi hết, sau đó mới cẩn thận cho lửa vô. Bộp chộp không được mô. Đến tụi ăn mày mà bộp chộp th́ cũng chẳng ai cho bao nhiêu mô đó".

Keisuke nói: -"C̣n các em thoa xà pḥng mà bộp chộp th́ tớ chả kéo dài được bao nhiêu".

Ông Miyake lắc đầu ngao ngán:

-"Cái thằng ni, đừng có ỷ c̣n trẻ rồi nói giỡn kiểu ba trợn đó nghe".

*

Những thân gỗ lớn cùng những que nhỏ được sắp xếp xen kẽ một cách khéo léo, chất chồng lên nhau như một h́nh khối mỹ thuật tiền-vệ. Ông Miyake lùi vài bước, xem xét kỹ càng h́nh khối đó, sửa lại phối trí các cây gỗ, xong lại bước qua phía bên kia, ngắm nghía, xem xét, sửa đổi. Cứ làm đi làm lại vài bận như thế, chỉ cần xem cách đan kết của những thân gỗ, mà trong trí hiện lên càng lúc càng rơ cái h́nh dạng mà lửa sẽ cháy lên theo. Giống như nhà điêu khắc nh́n vật liệu đá cấu trúc như thế nào, từ đó suy tưởng được cái h́nh thể đang ẩn náu trong khối đá ấy.

Tỉ mỉ sắp xếp cho đến lúc tạo được phối trí mà ông hài ḷng, ông Miyake gật gù: "Xong rồi". Ông lấy giấy báo đă trữ sẵn, cuộn tṛn lại nhét vào dưới đáy khối gỗ, lấy hộp quẹt bằng nhựa, bật lửa đốt. Junko lấy thuốc lá từ túi áo ra, gắn vào môi, đốt diêm châm hút. Cô nheo mắt ngắm chiếc lưng uốn cong và phía sau đầu đă phần nào thưa tóc của ông Miyake. Thời điểm trọng đại nhất là lúc nầy đây. Liệu có bắt lửa chóng vánh hay không? Liệu lửa có cháy to lên ngon lành hay không?

Ba người yên lặng ngắm núi gỗ trước mặt. Giấy báo bắt cháy mạnh, vặn ưỡn ḿnh lên theo ngọn lửa, thoáng chốc cuộn nhỏ lại, và tàn đi. Rồi một lúc như không có biến chuyển ǵ cả, Junko nghĩ thầm: Thôi không xong rồi. Gỗ xem thế mà c̣n ướt quá chăng?

Vừa lúc tưởng đă bỏ cuộc, th́ một sợi khói trắng uốn éo vươn lên. Nhờ lặng gió, khói trắng vươn lên cao thành một sợi mỏng càng lúc càng dài, liền lạc. Lửa đă bén đâu đấy rồi, tuy chưa thấy bóng dáng đâu cả. Không ai nói một lời nào, ngay cả Keisuke cũng khép chặt miệng. Keisuke đút hai bàn tay vào túi áo khoác ngoài. Ông Miyake ngồi bệt lên cát. Junko ṿng tay trước ngực, thỉnh thoảng như nhớ lại th́ hít một hơi thuốc lá.

Junko lại nhớ đến truyện "Nhóm lửa" [1] của Jack London, như từ trước vẫn hay nhớ đến. Câu chuyện của một người đàn ông trong chuyến lữ hành đơn độc đă đốt lửa sưởi trong tuyết phủ vây bọc chung quanh ở vùng hẻo lánh Alaska. Lửa không bén th́ người ấy chắc chắn phải chết cóng, mà trời chiều đă hoàng hôn. Tiểu thuyết th́ hầu như cô không bao giờ đọc, chỉ có truyện ngắn ấy là cô đă đọc đi đọc lại nhiều lần v́ phải viết bài b́nh giảng đề tài ấy trong kỳ nghỉ hè lớp 10. T́nh cảnh trong câu truyện tự nhiên hiện lên rơ rệt trong trí, cô cảm nhận được cả nhịp đập hồi hộp của người đàn ông đang đứng đối mặt với cái chết, tâm trạng hăi sợ pha lẫn hy vọng cùng lúc với tuyệt vọng. Cảm nhận rơ ràng như chính cô đang bị đặt vào t́nh cảnh ấy. Nhưng mà cô nghĩ điểm quan trọng nhất trong câu truyện ấy, vẫn là sự thật cơ bản rằng người đàn ông ấy đă đi t́m cái chết. Ngay từ đầu cô đă hiểu được như thế mặc dù không giải thích rành mạch được lư do. Người đàn ông thật sự đă đi t́m cái chết v́ hiểu rằng chỉ có cái chết mới là chung cuộc thích đáng đối với ông ta. Mà mặc dù vậy, để sống c̣n, ông ta vẫn phải đấu tranh tay đôi chống lại cái chung cuộc áp đảo ấy. Cái mâu thuẫn căn bản ấy ở ngay trọng tâm của câu truyện đă kích-động tầng sâu thẳm trong ư thức của Junko.

Thầy giáo đă cười vang mà bác bỏ ư kiến của cô. Vai chính nầy mà lại đi t́m cái chết thật sao? Ông nói, ngán ngẩm: -"Lần đầu tiên tôi nghe một cảm tưởng kỳ quái đến thế, mặc dù thoạt nghe có vẻ độc đáo". Rồi ông đọc lớn một đoạn trong bài b́nh giảng của Junko làm cả lớp cười theo.

Nhưng Junko đă hiểu là mọi người khác đă sai lầm. Nếu sự thật không phải như thế, làm sao mà kết cuộc của câu truyện lại có thể thanh tĩnh và đẹp đẽ như thế được?

*

-"Nầy ông Miyake, lửa tắt ngóm rồi đấy, phải không?" Keisuke nói, có vẻ nghi ngờ.

-"Đừng lo, đă bắt lửa rồi đó. Bây chừ chỉ cần chuẩn bị cho lửa bốc lên thôi. Khói lên liên tục rồi đó, thấy không? Người ta nói: Không có lửa, răng có khói, là rứa đó".

-"Người ta cũng nói: không có máu th́ khỏi có cương, nữa đấy".

Ông Miyake chán ngán: -"Mi không có chuyện chi để suy nghĩ ngoài chuyện nớ răng mi?"

-"Nhưng mà, ông biết lửa chưa tắt thật không đấy?"

-"Biết chớ, lửa sắp bùng lên cho coi".

-"Ông Miyake học được cái kiến thức ấy từ đâu thế?"

-"Chẳng phải kiến thức chi, chỉ là mấy thứ tập tành hồi tui đi Hướng đạo đó. Đi Hướng đạo th́ có muốn hay không cũng rành chuyện đốt-lửa-trại hết".

-"Ghê nhỉ, hướng đạo kia đấy". Keisuke nói.

-"Mà thiệt ra, đâu phải chừng đó thôi, tui c̣n chút tài riêng nữa đó. Nói ra nghe như khoe khoang, chớ về chuyện nhóm lửa, tui có chút tài riêng người khác không bằng được".

-"Nghe th́ hay lắm đấy, nhưng mà tài năng ấy chả làm ra tiền mấy đâu nhỉ".

Ông Miyake cười lớn:

-"Quả thiệt chẳng làm ra đồng tiền mô hết".

*

Đúng như ông đă nói, lửa bắt đầu thấy lấp ló trong tận cùng đống cây, và đă nghe nho nhỏ những tiếng cây gỗ nứt nẻ. Junko thở ra nhẹ nhơm. Đến được mức nầy th́ hết lo rồi, nhóm lửa thế là thành công. Ba người không hẹn mà cùng đưa hai bàn tay ra hơ trước ngọn lửa sơ sinh c̣n mới nguyên. Lúc nầy th́ không cần phải làm ǵ ngoài chuyện yên lặng xem chừng ngọn lửa đang từ từ bốc cao lên. Junko nghĩ từ 5 vạn năm nay, cổ nhân hẳn cũng đă hơ tay vào ngọn lửa vừa nhóm với tâm t́nh như thế.

Keisuke như chợt nhớ ra điều ǵ, vui vẻ hỏi:

-"Nầy, ông Miyake lúc trước có nói là đến từ Kobe đấy nhỉ. Trong trận động đất tháng trước, chắc là không sao? Ông đâu c̣n ai trong gia tộc ở Kobe nữa, phải thế không?"

-"Ôi, tui cũng không biết nữa. Mà cũng chẳng c̣n quan hệ chi tới tui. Chuyện xưa rồi".

-"Ông bảo chuyện xưa rồi, thế mà cái giọng thổ âm ấy có đổi ǵ đâu". Keisuke nhái giọng, chọc:

-"Nè ông Miyake, nói giọng như ông mà biểu không phải giọng quê, rứa th́ cái giọng tui nói đây là cái giọng chi? Ăn nói ngược ngạo rứa th́ phiền lắm đó nghe ông".

-"Dẹp chuyện nhái giọng nghe ngứa lỗ tai đó đi. Ai mượn các người nhái giọng quê tui. Mấy đứa mi cứ tới ngày nghỉ việc cày cấy th́ lại xách xe gắn máy, dựng cờ chạy phá làng phá xóm là giỏi thôi".

-"Ǵ mà nặng tay thế. Ông Miyake mặt trông hiền hậu là thế mà nói nặng ra ǵ ấy chứ. Động tí là đàn áp người dân thuần phác xứ nầy ngay đấy. Thôi, tớ cũng xin chịu thua ông". Keisuke nói. -"Nhưng mà hỏi thật đấy. Không sao thật chứ? Thế nào ông cũng có người quen biết ở Kobe chứ? Ông có xem truyền h́nh không đấy?"

Ông Miyake nói: -"Thôi, dẹp chuyện đó đi. Uống whisky không?"

-"Xin ông".

-"Cô Junko có uống không?"

Junko đáp: -"Một tí thôi".

Ông Miyake móc túi áo khoác bằng da ra một b́nh rượu mỏng nhỏ bằng kim loại, trao cho Keisuke. Keisuke vặn mở nắp b́nh, nâng b́nh lên rót rượu vào miệng, tránh không để miệng b́nh chạm vào môi. Hắn nuốt ực một ngụm rượu xong hít vào thật sâu:

-"Ngon quá. Rượu nầy đúng là tuyệt phẩm nguyên chất rượu 21 năm đây, không sai tí nào. Rượu ủ trong thùng cây sồi đấy nhé. Uống vào là nghe được cả tiếng sóng bể reo, cả tiếng thở dài của thiên thần xứ Scotland nữa đấy".

-"Cái thằng nói nhảm thiệt. Rượu nội hoá Suntory b́nh vuông đó chớ có chi lạ mô nà".

Junko tiếp lấy b́nh rượu, rót vào nắp b́nh, rồi nhắm rượu từng chút một. Cô nghiêm mặt dơi theo cảm giác đặc thù của gịng chất lỏng ấm áp chảy từ thực quản xuống dạ dày, nghe cốt tủy trong thân thể ḿnh ấm dần lên. Đến phiên ông Miyake nhẹ nhàng uống một ngụm rồi Keisuke lại tu một ngụm lớn. B́nh rượu sang tay từ người nầy sang người kia. Lửa nhóm đă không hấp tấp mà từ từ bốc lên thành ngọn lửa vững vàng. Đó là chỗ hơn người của ngọn lửa do ông Miyake nhóm lên. Lửa lan dần ra một cách hiền hoà mềm mại, như một ṿng ôm lăo luyện, không một chút hấp tấp vội vàng, không một chút thô bạo. Lửa ấy như chỉ để sưởi ấm ḷng người.

Junko bao giờ cũng trở nên trầm mặc trước ngọn lửa nhóm. Thỉnh thoảng cô đổi thế ngồi, c̣n th́ hầu như không động đậy chút nào. Ngọn lửa trước mắt cô như âm thầm thu nhận, phủ lấp và dung thứ mọi điều. Junko nghĩ là một gia đ́nh đích thực cũng giống như thế.

*

Junko đến thành phố nhỏ nầy trong huyện Ibaragi từ tháng 5 năm cô học lớp 12. Cô đă bỏ nhà ra đi, mang theo 30 vạn Yen [2] mà cô đă rút ra dùng ấn triện và trương mục ngân hàng của thân phụ, trong cái xách hàng hải chỉ dồn đầy áo quần để thay đổi. Từ quê cô là Tokorozawa, cô lấy đại nhiều chuyến tàu điện đến được phố nhỏ bên bờ biển của huyện Ibaragi, mặc dù cô cũng chưa từng nghe đến tên phố nầy bao giờ. Cô t́m được một căn gác trọ từ một nhà địa ốc trước ga, rồi một tuần sau đó, trở thành nhân viên bán hàng cho một hiệu tạp hoá nhỏ nh́n ra quốc lộ chạy dọc theo bờ biển. Cô gửi thư về cho mẹ rằng cô b́nh yên, khoẻ mạnh, xin đừng lo cho cô, và đừng t́m kiếm cô.

Ngày trước, cô đă chán chuyện đi học, và ngán ngẩm chuyện đối mặt với bố cô. Lúc c̣n nhỏ, Junko cũng thân với bố, ngày nghỉ thường đi chơi với ông. Nắm tay bố mà đi, thấy hănh diện và an tâm vô cớ. Thế rồi năm sắp xong tiểu học, cô bắt đầu có kinh, có lông ở chỗ kín, vú nổi vun lên. Thân phụ bắt đầu nh́n cô với tia nh́n khác lạ, không như trước nữa. Rồi từ năm lớp 9, thân h́nh cô vượt mức 1m70, th́ thân phụ hầu như không c̣n gợi chuyện cô nữa. Thành tích học vấn của cô cũng không có ǵ đáng khen. Thuở mới lên trung học, cô được xếp hạng cao trong lớp, nhưng lúc xong lớp 9 th́ thứ hạng của cô phải đếm từ dưới lên mới nhanh được. Khó khăn lắm cô mới lên được lớp 10. Không phải trí óc ngu tối, có điều cô không tập trung trí óc được vào việc ǵ. Làm chuyện ǵ cũng bỏ dỡ nửa chừng, cố gắng tập trung ư thức th́ đầu lại nhức như búa bổ, thở không ra hơi, tim đập loạn cả lên. Việc đến trường học chỉ c̣n là khổ năo, đau đớn.

*

Làm quen với đời sống của phố nhỏ nầy không bao lâu th́ cô gặp Keisuke. Hắn lớn hơn cô 2 tuổi, là một tay lướt ván giỏi, thân cao, tóc nhuộm màu nâu, hàm răng đều, đẹp. Ở vùng nầy sóng tốt nên hắn lưu lại, cùng bạn bè lập ra một ban nhạc Rock. Có ghi danh ở một đại học xoàng, nhưng không bao giờ đến lớp, mà cũng chẳng có triển vọng tốt nghiệp. Song thân kinh doanh một hiệu bánh lâu đời ở ngay trong thành phố Mito, nên có bề ǵ th́ cũng trở về nối nghiệp nhà được, nhưng đương sự th́ hoàn toàn không có ư định an vị làm chủ một hiệu bánh. Có vẻ hắn muốn suốt đời cùng các bạn hắn lái chiếc xe tải Datsun chạy ṿng ṿng, chơi lướt ván trên sóng, và gảy đàn ghi-ta trong ban nhạc. Như thế đủ cho hắn rồi, dù người khác cho rằng lối sống vô-tư-lự ấy chẳng thể nào kéo dài măi được.

Junko bắt đầu nói chuyện thân mật với ông Miyake từ khi vừa mới sống chung với Keisuke. Ông Miyake khoảng giữa tuổi 40, nhỏ và gầy, mang mắt kính, mặt thon dài và tóc cắt ngắn. Râu ông đậm, chiều đến là cả khuôn mặt tối lại như bị bóng người che khuất. Thường mặc áo vải hay áo hoa Aloha phai màu bỏ ra ngoài quần dài vải trơn nhàu nát, mang giày thể thao. Mùa đông th́ khoác thêm chiếc áo khoác bằng da đầy vết sờn tróc. Đôi khi đội mũ lưỡi trai. Junko chưa hề thấy ông mặc thứ áo quần ǵ khác. Vậy chứ mọi thứ ông mặc trên người đều có vẻ được giặt giũ cẩn thận. Trong cái phố nhỏ ở vịnh Kagoshima nầy, không có ai khác nói giọng Kansai [3] nên dù muốn dù không, ông Miyake cũng là nhân vật nổi bật. Bạn cùng làm với Junko cho biết là ông ấy vẽ tranh và sống một ḿnh trong một căn nhà thuê gần đấy. Cũng chẳng là người nổi danh ǵ, tranh ông vẽ cũng chưa ai thấy, nhưng có vẻ sống đàng hoàng, chắc cũng đủ ăn. Thỉnh thoảng lên Tokyo mua sắm vật dụng vẽ tranh ǵ đấy, chiều tối lại trở về. Chừng đâu đă đến phố nầy khoảng 5 năm về trước. Nhiều lúc thấy ông ấy nhóm lửa một ḿnh ở bờ bể. Hẳn là thích chuyện nhóm lửa lắm đấy. Lúc nào thấy cũng nhóm lửa với cặp mắt say mê ghê lắm. Ít nói, hơi tàng tàng, nhưng không có vẻ ǵ là người xấu cả.

Ông Miyake đến hiệu tạp hoá mỗi ngày 3 bận. Buổi sáng đến mua sữa và nhật báo, trưa mua cơm hộp, chiều tối mua bia hộp ướp lạnh và mấy thứ đồ nhắm đơn giản. Cứ thế lặp đi lặp lại quy củ mỗi ngày. Mặc dù ông không nói chuyện ǵ nhiều ngoài những câu chào hỏi, Junko dần dần tự nhiên có cảm t́nh với ông.

Một buổi sáng nọ, lúc chỉ có hai người trong hiệu tạp hoá, Junko thu hết can đảm hỏi ông Miyake: dù là ở gần ngay đấy, nhưng sao lại mua lắt nhắt mỗi lần một ít thế kia; mấy thứ như sữa, bia ấy, cứ mua nhiều một lúc rồi cất vào trong tủ lạnh có phải tiện hơn không? Tất nhiên, ông có mua một lúc bao nhiêu thứ ấy, hay mua chúng nhiều lần th́ đối với cô, cũng không hề ǵ. Ông Miyake đáp:

-"Phải đó, mua một lần mà giữ được th́ tốt thiệt, nhưng mà tui th́ sự t́nh có hơi khác nên không mua một lần nhiều rứa được".

Junko hỏi sự t́nh ǵ vậy.

-"Nói răng chừ. Có chút sự t́nh thiệt mà".

-"Xin ông tha lỗi đă hỏi chuyện không ăn nhập ǵ đến ḿnh. Mong ông không bực ḿnh. Tính em cứ có ǵ không hiểu th́ phải hỏi cho ra mới yên được, nhưng mà hoàn toàn không có ư xấu đâu".

Ông Miyake ngần ngừ một lúc, rồi găi đầu nói, như bối rối lắm:

-"Nói thiệt với cô, tui không có dùng tủ lạnh. Ngay từ đầu, tui không ưa cái thứ tủ lạnh đó lắm".

Cô Junko bật cười:

-"Em cũng đâu có thích ǵ tủ lạnh, nhưng mà vẫn có đấy. Không có nó không bất tiện cho ông sao?"

-"Th́ cũng bất tiện thiệt, nhưng mà không thích th́ chịu thôi. Chỗ mô có tủ lạnh là tui ngủ không được".

Junko nghĩ người ǵ mà kỳ quái thế, nhưng lại càng chú ư đến ông Miyake hơn từ lần nói chuyện ấy.

Vài hôm sau, một buổi chiều cô đi tản bộ ngoài băi biển, lại thấy ông Miyake đang nhóm lửa một ḿnh bằng các thân gỗ trôi dạt đến đấy. Junko gọi, rồi đến bên ông ngồi hơ tay vào ngọn lửa. Ngồi kế bên ông, Junko cao hơn khoảng 5 cm. Hai người chỉ chào hỏi sơ qua, xong chẳng nói ǵ, chỉ nh́n chăm chú vào ngọn lửa. Lúc ấy, Junko cảm thấy như cô t́m ra được cái ǵ đấy từ ngọn lửa bập bùng cháy. Một cái ǵ sâu thẳm, hầu như cảm xúc kết tụ thành khối, sống động hơn cả ư thức, v́ có trọng lượng như một vật ǵ cụ thể. Khối ấy từ từ xuyên thoát ra khỏi thân thể cô, để lại dư hưởng cảm xúc kỳ lạ, nửa như hoài niệm nửa như đau khổ, rồi tan biến đi mất. Cảm xúc đă tan biến đi một lúc sau, cánh tay cô c̣n rờn rợn như nổi da gà.

-"Ông Miyake có khi nào có cảm xúc kỳ lạ khi nh́n h́nh dáng ngọn lửa nhóm hay không?"

-"Cô định nói chi?"

-"Cái cảm giác vừa kỳ lạ vừa rơ ràng không khi nào có trong sinh hoạt thường ngày ấy mà. Nói như thế nào nhỉ … Em trí óc ngu tối nên không biết nói sao cho rơ, nhưng mà ngồi nh́n ngọn lửa như thế nầy, lại có cái cảm giác tĩnh lặng ấy một cách vô cớ …"

Ông Miyake suy nghĩ một lúc rồi nói:

-"H́nh thái của lửa là tự do. Bởi h́nh thái tự do nên tùy theo tâm t́nh của người nh́n nó, mà nh́n ra h́nh chi cũng được. Nếu cô có cảm giác tĩnh lặng khi nh́n ngọn lửa, là v́ trong ḷng cô có cảm giác tĩnh lặng mà ngọn lửa đă phản ảnh lại đó. Cô hiểu không?"

-"… Ừm".

-"Nhưng mà không phải thứ lửa mô cũng làm được rứa. Để phản ảnh được cảm xúc th́ lửa cũng phải tự do mới được. Như lửa ở trong ḷ sưởi hơi đốt th́ không được. Lửa từ hộp quẹt cũng không được. Lửa nhóm thông thường cũng không được. Lửa mà muốn tự do th́ phải từ chỗ có tự do, và được hun đúc khéo léo mới được. Mà chẳng phải ai cũng làm được dễ dàng đâu".

-"Vậy chứ ông Miyake th́ làm được chăng?"

-"Có lúc làm được, có lúc không. Mà phần nhiều là làm được. Hễ thành tâm thành ư mà làm th́ chắc được".

-"Ông Miyake thích nhóm lửa lắm nhỉ?"

Ông Miyake gật đầu:

-"Như bị bịnh rứa đó. Tui mà ở miết cái phố nhỏ hẻo lánh ni cũng chỉ v́ cái bờ biển có nhiều gỗ trôi về hơn tất cả các bờ biển khác. Chỉ có lư do đó thôi. Coi như v́ muốn nhóm lửa mà tới ở đây đó. Nghe chán lắm phải không cô?"

Từ ngày ấy, Junko lúc nào rảnh rỗi lại theo ông Miyake đi nhóm lửa. Trừ những ngày mùa hè, bờ biển đông nghẹt người cho đến tối mịt, c̣n th́ ông Miyake đi nhóm lửa suốt năm. Có khi tuần 2 lần, có khi cả tháng không có lần nào, tùy theo số lượng cây gỗ trôi dạt vào bờ biển ấy. Lần nào định đi là thế nào ông cũng gọi điện thoại cho Junko. Keisuke trêu chọc Junko, gọi ông Miyake là "bạn nhóm lửa" của cô. Nhưng tuy Keisuke hay ghen hơn người thường mà không hiểu sao đối với ông Miyake th́ lại chẳng chấp nhất ǵ cả.

*

Lửa đă bén qua thân cây lớn nhất, bắt đầu an định. Junko ngồi xuống cát, mím môi nh́n đăm đăm vào ngọn lửa. Ông Miyake dùng một nhánh cây dài cẩn thận điều chỉnh khối cây sao cho lửa không yếu đi mà cũng không lan ra quá xa. Thỉnh thoảng lại lấy thêm vài cây gỗ đă để riêng, gát thêm vào đống lửa.

Keisuke chợt nói: bụng nghe đau. -"Chắc là tớ ăn phải thứ ǵ lạnh bụng rồi, phải đi ngay thôi".

Junko nói: -"Vậy anh về nhà nghỉ cho khoẻ".

-"Ừ, thế vẫn hơn". Keisuke nói, mặt nhăn nhó. -"Đằng ấy th́ sao?"

Ông Miyake nói: -"Cô Junko th́ tui đưa về cho, đừng lo".

-"Rứa th́ xin ông lo giùm tui". Keisuke nhại giọng ông Miyake, xong rút lui.

Cô Junko lắc đầu nói:

-"Anh chàng thật là ngơ ngáo. Lúc nào cũng hứng chí uống rượu cho lắm vào".

-"Nói rứa chớ, c̣n nhỏ mà dộng vô nhiều trí tuệ quá cũng chẳng hay ho chi. Hắn cũng có chỗ giỏi giang của hắn đó chớ".

-"Có thể thế, nhưng mà hầu như chẳng suy nghĩ ǵ sốt cả".

-"Tuổi trẻ cũng có chỗ khó khăn đó chớ. Suy nghĩ cho lắm có khi cũng chẳng tới mô".

Hai người lại ngồi lặng thinh trước ngọn lửa, mỗi người theo đuổi một ư nghĩ riêng. Thời gian rẽ đôi theo họ, trôi đi.

-"Nầy ông Miyake, có điều nầy cứ thắc mắc măi, hỏi ông có được không?"

-"Điều chi đó cô?"

-"Điều nầy có phần chạm vào đời tư đấy".

Ông Miyake xoa ḷng bàn tay vài lần lên má có những cọng râu đâm ra nham nhám.

-"Không biết là chuyện chi nhưng mà cứ hỏi coi".

-"Ông Miyake không chừng đă có vợ ở đâu đấy phải không?"

Ông Miyake lại móc b́nh rượu trong túi áo khoác bằng da ra, mở nắp, uống chầm chậm vài hớp. Xong đậy nắp lại, cho b́nh rượu vào túi áo, rồi nh́n mặt Junko nói:

-"Khi không đột nhiên mà hỏi chuyện nớ rứa?

-"Không đột nhiên đâu, lúc năy đây đă có ư hỏi rồi. Lúc Keisuke đưa chuyện động đất ra hỏi, em nh́n nét mặt ông đă muốn hỏi ông đấy". Junko nói. -"Lúc nh́n lửa, mắt người ta thường thật thà, như ông đă có lần bảo em đấy thôi".

-"Đúng đó".

-"Ông đă có con nữa phải không?"

-"Ừ, có hai đứa".

-"Ở Kobe chứ ǵ?"

-"Ừ. Tại ở đó có nhà cửa. Có lẽ cũng c̣n ở đó".

-"Nơi nào ở Kobe thế?"

-"Phường Higashinada đó mà".

Ông Miyake ngẩng đầu nheo mắt nh́n về hướng biển đêm đen kịt, xong lại nh́n về phía lửa nhóm.

-"Bởi rứa, tui không có tư cách chi để chê cậu Keisuke là ngơ ngáo được. Chính tui đây cũng có suy nghĩ chi mô. Tui mới là vua ngơ ngáo đây, cô cũng hiểu chớ?"

-"Ông có muốn nói ǵ thêm về chuyện nầy không?"

-"Không. Chẳng muốn nói chi thêm".

-"Vậy ta ngừng đi". Junko nói. -"Nhưng mà em nghĩ ông Miyake là người tốt".

-"Không phải chuyện nớ mô". Ông Miyake lắc đầu, tay cầm nhánh cây vẽ lên cát những h́nh thù ǵ không rơ. -"Cô Junko có khi mô nghĩ tới chuyện ḿnh sẽ chết theo cách chi không?"

Junko nghĩ ngợi một lúc rồi lắc đầu.

-"Tui th́ nghĩ tới nó hoài".

-"Ông Miyake nghĩ chết như thế nào?"

-"Bị nhốt trong tủ lạnh đóng kín mà chết đó". Ông Miyake đáp. -"Có hoài đó chớ. Chuyện con nít thấy tủ lạnh hư người ta bỏ ngoài đường, thấy vui mà vô trong nớ chơi, rồi cửa tủ lạnh đóng chặt quá mở ra không được đành chịu chết ngộp trong nớ. Tui sợ chết kiểu đó".

*

Có thân cây lớn lật ngang, nứt nghiêng, tàn lửa bắn ra tứ tung. Ông Miyake đưa mắt nh́n nhưng không làm ǵ cả. Ánh lửa hắt lên mặt ông tạo ra khoảng tối có vẻ phi-hiện-thực trên mặt.

-"Ở cái chỗ chật hẹp đó, trong bóng tối mịt mùng, chết dần dần từng chút một. Phải chi tắt thở liền v́ ngộp thở th́ đỡ biết mấy, vậy mà không chết đơn giản rứa được. Không biết từ lỗ mô mà không khí vô được chút ít, do đó mà không chết ngộp liền được. Phải một thời gian dài thiệt dài sau mới chết. Có kêu cứu cũng không ai nghe, không ai thèm để ư tới chuyện của tui. Chỗ quá hẹp tới không rục rịch chi được. Dù có quẫy đạp cách mấy đi nữa, cửa tủ lạnh cũng không mở".

Cô Junko im lặng.

-"Mấy lần tui chiêm bao thấy rứa rồi đó. Nửa đêm thức dậy toát mồ hôi đầy ḿnh. Cứ chiêm bao thấy ḿnh chết dần chết ṃn trong khoảng đen tối đó, vừa phải quẫy đạp quằn quại đau đớn. Mà mắt mở ra rồi cũng chưa hết chiêm bao. Đó mới là chỗ dễ sợ nhứt. Mắt mở ra, nghe cuống họng khô rang, mới bước vô nhà bếp mở cửa tủ lạnh kiếm nước uống. Tất nhiên là nhà tui đâu có tủ lạnh, nên tui không thể không biết đó chỉ là chiêm bao. Vậy mà khi nớ quả thiệt chẳng để ư. Vừa nghĩ lạ quá, vừa mở cửa tủ lạnh. Bên trong tủ tối thui, đèn đuốc tắt ngúm hết. Nghĩ thầm chắc cắt điện chi đây, tui đút đầu vô tủ t́m nước uống. Vừa đút đầu vô th́ có ngay bàn tay từ trong tủ tḥ ra chụp cổ tui. Lạnh ngắt như bàn tay người chết. Nắm cổ tui, kéo cả người tui vô trong tủ lạnh bằng một sức mạnh kinh hồn. Tui la lên một tiếng thiệt lớn, và lần ni th́ mở mắt ra thiệt. Chiêm bao rứa đó, thấy hoài một thứ, y chang nhau. Mà mỗi lần cũng sợ khiếp vía như nhau".

Ông Miyake cầm nhánh cây chọc vào một thân cây cháy lệch lên, đẩy nó lại vị trí cũ.

-"Chiêm bao mà như thiệt rứa, tui đă mấy lần tưởng ḿnh chết thiệt rồi đó".

-"Từ lúc nào ông Miyake nằm mộng như thế?"

-"Lâu lắm rồi, không nhớ nổi từ khi mô. Thỉnh thoảng có khi thoát được thứ chiêm bao nớ. Suốt một năm, … à không, gần 2 năm trời, không chiêm bao như rứa. Mọi chuyện cũng có vẻ song suốt hơn trong khoảng đó. Nhưng rồi, làm cách chi cũng chiêm bao trở lại. Đúng cái khi mà ḿnh tưởng là thoát rồi, khỏi lo rồi, th́ lại bắt đầu chiêm bao trở lại. Mà đă bắt đầu rồi là chịu thua, không thoát được".

Ông Miyake lắc đầu.

-"Nhưng mà với cô Junko th́ chắc là không nên nói mấy chuyện u ám đó".

-"Không sao đâu". Junko nói. Cô ngậm một điếu thuốc trên môi, đánh diêm châm hút một hơi thuốc dài. -"Ông Miyake kể cho nghe đi".

Lửa như đă sắp tàn. Đống cây trữ sẵn để thêm vào th́ đă cho cả vào đống lửa rồi. Lúc nầy tiếng sóng vỗ vào bờ nghe như lớn hơn.

-"Có nhà văn Mỹ tên là Jack London đó …"

-"À, người viết truyện nhóm lửa đấy chứ ǵ?".

-"Đúng rồi. Cô biết giỏi quá. Jack London từ lâu vẫn nghĩ là ḿnh sẽ chết đuối trên biển, tin chắc là ḿnh sẽ chết kiểu đó. Ban đêm đi lạc rồi té xuống biển chết đuối mà không ai hay biết chi hết".

-"Thế Jack London có chết đuối thật không?"

Ông Miyake lắc đầu: -"Không, uống thuốc phiện tự tử chết".

-"Vậy th́ dự cảm của ông ấy không đúng rồi. Hoặc có thể là ông ấy cố ư làm cho nó sai đi".

-"Trên bề mặt th́ rứa đó". Ông Miyake nói, rồi im lặng một lúc. -""Nhưng mà trong một ư nghĩa chi đó th́ ông ta cũng không sai. Jack London đă chết đuối một ḿnh trên biển một đêm tối đen. Ông ta nghiện rượu, tuyệt vọng ngấm vô tới xương tuỷ. Ông ta đă trăn trở đau đớn mà chết. Dự cảm đôi khi thay thế cho một thứ chi khác. Có khi dự cảm thay thế cho một thứ có thể c̣n sống động hơn cả hiện thực nữa. Đó là chỗ đáng sợ nhứt của cái hành vi gọi là dự cảm đó. Cô hiểu điều tui nói chớ?"

Junko cố gắng nghĩ về điều ông nói một lúc nhưng không hiểu được.

-"Em th́ chưa bao giờ nghĩ đến việc ḿnh sẽ chết như thế nào. Chuyện như thế chẳng thể nào nghĩ ra được đâu. Ngay cả chuyện sống như thế nào cũng đă hoàn toàn mờ mịt rồi, nói ǵ đến chuyện chết như thế nào".

Ông Miyake gật đầu: -"Nói rứa cũng đúng. Nhưng mà, từ cách ḿnh chết cũng có thể suy ngược lên cách ḿnh sống đó".

-"Đấy là cách sống của ông Miyake hay sao?"

Ông Miyake ngồi xuống bên cạnh Junko. Ông có vẻ mệt và già hơn thường ngày. Đám tóc mọc dài như dựng đứng lên bên vành tai.

-"Ông Miyake vẽ tranh ǵ thế nhỉ?"

-"Khó giải thích lắm đó".

Junko đổi câu hỏi:

-"Thế gần đây nhất là tranh ǵ?"

-"Mới 2 ngày trước đây, vừa vẽ xong phong cảnh có bàn ủi. Bên trong căn pḥng có cái bàn ủi. Tranh chỉ vẽ vậy thôi".

-"Thế tại sao lại khó giải thích nhỉ?"

-"Bởi v́ thật ra không phải là cái bàn ủi".

Junko ngước nh́n vẻ mặt của người đàn ông.

-"Bàn là mà lại không phải bàn là, thế là thế nào?"

-"Đúng vậy đó".

-"Nghĩa là, nó thay thế cho một cái ǵ khác, phải không?"

-"Có lẽ vậy".

-"Nghĩa là ông chỉ vẽ được nó khi dùng nó để thay thế cái ǵ khác?"

Ông Miyake im lặng gật đầu. Ngước nh́n lên trời thấy nhiều sao hơn lúc trước rất nhiều. Trăng đă dời đi một khoảng thật xa. Ông Miyake ném vào lửa nhánh cây cuối cùng ông cầm trên tay.

Junko nghiêng người tựa nhẹ vào vai ông. Y phục của ông thấm mùi hàng trăm ngọn lửa nhóm. Cô hít cái mùi lửa ấy vào một hơi dài.

-"Nầy ông Miyake".

-"Chi cô?"

-"Em hoàn toàn trống rỗng".

-"Vậy à?"

-"Ừm".

Cô nhắm mắt lại, bất giác, nước mắt ứa ra. Nước mắt theo nhau chảy xuống má cô. Tay phải của cô bóp mạnh vào đầu gối của ông Miyake. Toàn thân cô rung lên nhè nhẹ. Ông Miyake quàng tay lên vai Junko, kéo nhẹ cô vào ngực ḿnh. Nước mắt cô vẫn chảy dài.

Một hồi lâu, cô nói, giọng khàn đặc:

-"Chẳng có ǵ cả thật đấy. Hoàn toàn trống rỗng".

-"Tui hiểu".

-"Ông hiểu thật đấy chứ?"

-"Những chuyện như rứa th́ tui rành lắm chớ".

-"Vậy em phải làm sao đây?"

-"Cứ ngủ say một giấc, khi tỉnh dậy th́ hết".

-"Đâu phải chuyện đơn giản thế".

-"Có lẽ. Có lẽ đâu phải chuyện đơn giản rứa".

Có tiếng xèo nhỏ của nước bốc hơi từ thanh gỗ nào đấy. Ông Miyake ngẩng mặt lên, nheo mắt nh́n về phía đống lửa một lúc.

-"Vậy th́ làm thế nào bây giờ?"

-"Ừ, như vậy nè. Ngay bây chừ, cô có muốn chết chung với tui không?"

-"Được chứ. Chết cũng được".

-"Nói thiệt đó chớ?"

-"Thật chứ".

Ông Miyake im lặng, tay vẫn c̣n ṿng qua ôm vai Junko. Cô dúi mặt vào trong tấm áo khoác bằng da thân thuộc từ bao lâu nay của ông.

-"Dù sao, chờ cho tới cháy hết đă". Ông Miyake nói. -"Đă mất công nhóm lửa rồi, th́ ngồi coi chung. Lửa ni tắt hết, tối đen rồi, lúc đó sẽ chết chung".

-"Được thôi". Junko nói. -"Nhưng mà chết như thế nào?"

-"Để nghĩ coi".

*

Junko nhắm mắt, ngửi thấy mùi lửa nhóm bao ḿnh lại. Ṿng tay ông Miyake đang quàng vai cô là của một người đàn ông trưởng thành mà sao có vẻ nhỏ bé và xương xẩu lạ lùng. Cô nghĩ ḿnh không thể nào sống chung với một người đàn ông như thế nầy, có lẽ không làm sao vào được trong tâm hồn ông ấy. Nhưng chết chung th́ có lẽ làm được.

Trong ṿng tay ôm của ông Miyake, cô dần dần buồn ngủ. Chắc là v́ mấy hớp rượu. Phần lớn mấy nhánh cây đă cháy thành tro cả rồi, chỉ c̣n thân gỗ trôi dạt lớn nhất là c̣n cháy lên ngọn lửa màu cam sáng chói, cho hơi ấm dịu dàng trên làn da cô. Có lẽ cũng c̣n khá lâu thân gỗ ấy mới cháy hết.

-"Em ngủ một tí được không?" Cô hỏi.

-"Được chớ".

-"Lửa cháy hết th́ nhớ đánh thức em dậy nhé".

-"Đừng lo, lửa tắt th́ lạnh lắm, không kêu cũng mở mắt ra mà".

Lời nói ấy như lặp đi lặp lại trong trí cô. "Đừng lo, lửa tắt th́ lạnh lắm, không kêu cũng mở mắt ra mà". Rồi cô cuộn người lại, ch́m vào giấc ngủ bồng bềnh thật say.

 

Phạm Vũ Thịnh dịch

Sydney 01/04

 

Chú thích:

[1] "Nhóm lửa": "To Build a Fire", truyện ngắn của Jack London, tác gia Mỹ, 1876-1916.

[2] 30000 Yen, khoảng 300 Mỹ kim.

[3] Kansai-ben: giọng nói của vùng phía Tây Nhật Bản, gồm Osaka, Kobe, …, phân biệt với giọng nói của người vùng phía đông như Tokyo, …

 

 Truyện ngắn "Airon no Aru Fukei" đă ra mắt độc giả trên tạp chí Shincho tháng 9 năm 1999, là truyện thứ 2 trong tập truyện "Sau Cơn Động Đất" dịch từ nguyên tác của Murakami Haruki, từ Nhà xuất bản Đà Nẵng, tháng 5 năm 2006.

Truyện có nhân vật nói giọng địa phương Kansai miền Tây Nhật Bản, khác với giọng chuẩn miền Đông, vùng Tokyo. Bản dịch tạm dùng phương âm Quảng Nam để chuyển ngữ giọng Kansai đó.

Có thể nói tất cả mọi người Nhật Bản hiện nay đều là nạn nhân của thảm hoạ động đất & sóng thần & nguy cơ phóng xạ kinh hoàng tháng 3 năm 2011 ở vùng đông bắc Nhật Bản. Có vẻ không ít người Nhật chia xẻ tâm t́nh nhân vật trong truyện, cô độc, xa lià người thân, cố gắng t́m kiếm chút lửa sưởi ấm nơi người lạ đất lạ, trong tâm cảnh hoang mang đến gần như tuyệt vọng, đến cái chết cũng có chút ǵ êm đềm, cho người muốn quên.